شارژ سریع چیست؟ آشنایی با فناوری فست شارژ و استانداردهای آن

امروزه انجام کارهای روزانه، ارتباط با دیگران، دسترسی به شبکه‌های اجتماعی، پیگیری اخبار و حتی بازی‌کردن همه و همه از طریق گوشی‌های هوشمند صورت می‌گیرد. با این حجم از استفاده، طبیعی است که نیاز به شارژ مجدد گوشی بارها در طول روز پیش بیاید. درعین‌حال، بسیاری از افراد به دنبال راه‌حل‌هایی هستند تا زمان کمتری را برای شارژ کردن دستگاه خود صرف کنند. همین نیاز ساده اما بسیار مهم باعث شده است فناوری‌های گوناگونی برای شارژ سریع یا همان فست شارژ (Fast Charge) توسعه یابند. در این مطلب به بررسی این که شارژ سریع چیست، چگونه کار می‌کند و انواع استانداردهای شارژ سریع گوشی موبایل می‌پردازیم.

شارژ سریع چیست؟

در گذشته، شارژ گوشی‌های همراه فرایندی زمان‌بر بود و گاهی چندین ساعت طول می‌کشید تا باتری به طور کامل شارژ شود؛ اما با پیشرفت فناوری و افزایش نیاز کاربران، استانداردهای جدیدی توسعه یافتند که امکان شارژ سریع‌تر را فراهم می‌کنند.

فناوری شارژ سریع با افزایش شدت جریان، ولتاژ یا ترکیبی از هر دو، انرژی را با سرعت بیشتری به باتری انتقال می‌دهد. در حالت عادی، گوشی‌ها با شدت‌جریان پایه (مثلاً ۱ یا ۲ آمپر) شارژ می‌شوند، اما در فناوری فست شارژ، این میزان افزایش یافته است و مدت‌زمان شارژ کاهش می‌یابد. از جمله استانداردهای مطرح می‌توان به Quick Charge کوالکام، Power Delivery از USB IF، استاندارد Warp Charge وان‌پلاس و SuperVOOC اوپو اشاره کرد.

برخی فناوری‌ها قادرند تنها در ۳۰ دقیقه، ۵۰ تا ۷۰ درصد باتری را شارژ کنند که برای کاربران پرمشغله، یک مزیت بزرگ محسوب می‌شود.

شارژ سریع گوشی هوشمند چگونه عمل می‌کند؟

پیش از بررسی استانداردهای شارژ سریع، بهتر است اصول پایه شارژ باتری را مرور کنیم. باتری‌ها در یک بازه ولتاژ مشخص کار می‌کنند و می‌توانند تا حد معینی جریان الکتریسیته را دریافت کنند. افزایش ولتاژ و جریان ورودی باعث افزایش سرعت شارژ می‌شود، اما باید در محدوده ایمن باقی بماند.

 فرایند شارژ باتری معمولاً در سه مرحله انجام می‌شود: 

1.  جریان ثابت (Constant Current): در این فاز، باتری با جریان بالایی شارژ می‌شود و درصد زیادی از ظرفیت خود را در مدت کوتاهی پر می‌کند.
2.  ولتاژ ثابت (Constant Voltage): با رسیدن شارژ به حدود ۷۰ تا ۸۰ درصد، جریان کاهش می‌یابد تا از آسیب به باتری جلوگیری شود.
3.  شارژ قطره‌ای (Trickle Charge): در این مرحله، جریان به حداقل می‌رسد تا از overcharge شدن باتری جلوگیری شود.

فناوری‌های شارژ سریع بیشترین تأثیر را در مرحله جریان ثابت دارند و تا پیش از رسیدن به ۸۰ درصد، سرعت بالایی ارائه می‌دهند؛ اما در مراحل بعدی، برای حفظ سلامت باتری، سرعت شارژ کاهش می‌یابد. به همین دلیل، گوشی شما از صفر تا صددرصد با سرعت یکسان شارژ نمی‌شود. تولیدکنندگان نیز با بهینه‌سازی باتری‌ها، سعی دارند زمان شارژ را تا حد ممکن کاهش دهند.

استانداردهای شارژ سریع در گوشی‌های هوشمند

حالا که با نحوهٔ عملکرد شارژ سریع آشنا شدیم، بیایید نگاهی به استانداردهای مختلفی که در گوشی‌های هوشمند و سایر گجت‌ها وجود دارند، بیندازیم.

USB Power Delivery

استاندارد USB Power Delivery که به اختصار USB PD نامیده می‌شود، توسط USB-IF در سال ۲۰۱۲ معرفی شد و امروزه به یکی از رایج‌ترین استانداردهای شارژ سریع تبدیل شده است. این استاندارد از طریق درگاه USB-C در بسیاری از گوشی‌ها، تبلت‌ها، لپ‌تاپ‌ها و سایر دستگاه‌های الکترونیکی پشتیبانی می‌شود.

USB PD می‌تواند از ۰.۵ تا ۱۰۰ وات توان ارائه دهد و در دستگاه‌های مختلف، از هدفون‌های بی‌سیم گرفته تا گوشی‌های مختلف و لپ‌تاپ‌ها، مورد استفاده قرار می‌گیرد. اکثر گوشی‌های هوشمند، از ۱۸ تا ۴۵ وات توان در این استاندارد بهره می‌برند. 

علاوه بر این، نسخه پیشرفته‌تر USB PD PPS (Programmable Power Supply) امکان تنظیم دقیق ولتاژ را فراهم کرده و برای شارژ سریع بهینه‌تر است. گوشی‌هایی مانند گلکسی S25 اولترا، گلکسی S24 اولترا و گوگل پیکسل ۸ از این نسخه پشتیبانی می‌کنند.

Qualcomm Quick Charge 5

Qualcomm Quick Charge یکی از محبوب‌ترین فناوری‌های شارژ سریع است که در بسیاری از گوشی‌های مجهز به پردازنده‌های کوالکام استفاده می‌شود. نسخه‌های جدید این استاندارد، مانند Quick Charge 5، توانایی ارائه توان بیش از ۱۰۰ وات را دارند و با USB PD PPS نیز سازگار هستند. از نسخه Quick Charge 4.0+ به بعد، کوالکام تصمیم گرفت که استاندارد خود را با USB PD، به‌ویژه نسخه USB PD PPS، هماهنگ کند. این یعنی اگر یک دستگاه از QC 4.0+ یا QC 5.0 پشتیبانی کند، می‌تواند با شارژرهای USB PD نیز سازگار باشد، اما همچنان ویژگی‌های اختصاصی QC را برای بهینه‌سازی شارژ حفظ می‌کند.

 بسیاری از گوشی‌های اندرویدی، مانند دستگاه‌های شیائومی، موتورولا و برخی مدل‌های سامسونگ، از این فناوری استفاده می‌کنند. Quick Charge نه‌تنها سرعت بالایی در شارژ دارد، بلکه بهینه‌سازی‌های ویژه‌ای برای کاهش دمای باتری در حین شارژ ارائه می‌دهد.

استانداردهای اختصاصی شرکت‌ها

گذشته از کوالکام و USB PD، شرکت‌های سازنده گوشی هوشمند نیز فناوری‌های شارژ سریع مخصوص خود را توسعه داده‌اند که گاهی عملکردی قابل توجه و فراتر از استانداردهای عمومی ارائه می‌کنند. در ادامه به برخی از این برندها و استانداردهای اختصاصی آن‌ها می‌پردازیم: 

۱. سامسونگ

گوشی‌های قدیمی‌تر سامسونگ، مانند Galaxy S20، از استاندارد Adaptive Fast Charging (شارژ سریع تطبیقی) استفاده می‌کنند؛ اما جدیدترین نسخه شارژ سریع این برند Super Fast Charging نام دارد که بر پایه USB PD 3.0 کار می‌کند. گوشی‌های Galaxy 25 Ultra و S25 پلاس می‌توانند با توان تا ۴۵ وات شارژ شوند، درحالی‌که مدل استاندارد و ارزان‌تر گلکسی S25 از سرعت شارژ ۲۵ وات پشتیبانی می‌کند.

برای شارژ بهینه، به دنبال شارژری باشید که توان آن بیشتر یا برابر سرعت شارژ دستگاه شما باشد و از PD (Power Delivery) پشتیبانی کند.

۲. اپل

از آیفون ۸ به بعد، تمام گوشی‌های اپل از شارژ سریع پشتیبانی می‌کنند. اگر همچنان از آداپتورهای قدیمی آیفون استفاده می‌کنید، تنها ۵ وات توان شارژ دریافت می‌کنید و از قابلیت‌های کامل شارژ سریع بهره‌مند نمی‌شوید. اپل برای شارژ سریع از استاندارد USB PD 2.0 استفاده می‌کند و ادعا دارد که می‌توان گوشی‌های جدید این برند را در ۳۰ دقیقه تا ۵۰٪ شارژ کرد. البته، برای رسیدن به این سرعت، به یک آداپتور حداقل ۱۸ واتی با پورت USB-C یا کابل USB-C به لایتنینگ نیاز دارید.

استفاده از آداپتور قوی‌تر آسیبی به گوشی وارد نمی‌کند، اما لزوما باعث افزایش سرعت شارژ نیز نخواهد شد. بااین‌حال، آیفون ۱۵ پرو مکس در تست‌ها حداکثر سرعت شارژ ۲۷ وات را ثبت کرده است، بنابراین داشتن یک شارژر اپل ۳۰ واتی می‌تواند انتخاب مناسبی باشد.

۳. هواوی

فناوری شارژ سریع هواوی، با نام SuperCharge، به لطف تنظیم هوشمند ولتاژ و جریان، زمان شارژ را به حداقل می‌رساند. این سیستم با نظارت بر دمای باتری و میزان ورودی برق، از گرمای بیش از حد و نوسانات ولتاژ جلوگیری می‌کند. در مدل‌های جدید، SuperCharge با توان ۶۶ وات می‌تواند یک باتری ۴۳۰۰ میلی‌آمپرساعتی را در حدود ۳۸ دقیقه به‌طور کامل شارژ کند.

۴. اوپو، وان پلاس و ریلمی

فناوری VOOC را عرضه کرده است که در نسخه‌های پیشرفته‌تر با نام SuperVOOC شناخته می‌شود و سرعت شارژ بسیار بالایی دارد. SuperVOOC در برخی از گوشی‌های پرچم‌دار اوپو، مانند سری Find X و Reno، توانایی ارائه ۶۵ وات، ۸۰ وات و حتی ۱۵۰ وات توان خروجی را دارد. اوپو این فناوری را در برخی از گوشی‌های ریلمی، وان‌پلاس و حتی ویوو نیز به کار برده است، زیرا این برندها همگی تحت شرکت مادر BBK Electronics فعالیت می‌کنند. به همین دلیل، فناوری‌های مشابهی مانند Dart Charge در ریلمی عملاً بر پایهٔ VOOC طراحی شده‌اند.

۵. گوگل

هر دو گوشی پیکسل ۸ و پیکسل ۸ پرو از شارژ سریع با استاندارد USB PD 3.0 پشتیبانی می‌کنند. پیکسل ۸ حداکثر توان ۱۸ وات و پیکسل ۸ پرو حداکثر ۲۳ وات را دریافت می‌کند؛ بنابراین، هر شارژری که از Power Delivery (PD) پشتیبانی کند و حداقل این مقدار توان را تأمین کند، بالاترین سرعت شارژ را برای این دستگاه‌ها فراهم خواهد کرد.

اگر می‌خواهید همیشه و همه‌جا به سرعت گوشی خود را شارژ کنید، انتخاب یک پاوربانک با قابلیت فست شارژ ضروری است. پیشنهاد می‌کنیم مطلب بهترین پاوربانک‌های فست شارژ موجود در بازار از بلاگ ترب را هم مطالعه کنید.

شارژ سریع بی‌سیم

علاوه بر شارژ سیمی، فناوری شارژ سریع بی‌سیم نیز در سال‌های اخیر پیشرفت زیادی کرده است. استاندارد شارژ بی‌سیم Qi که توسط کنسرسیوم Wireless Power Consortium (WPC) توسعه یافته، رایج‌ترین روش شارژ بی‌سیم است. گوشی‌های پرچم‌دار سامسونگ، اپل و گوگل از این استاندارد پشتیبانی می‌کنند. برخی برندها مانند شیائومی و اوپو با استفاده از فناوری‌های اختصاصی خود، توان شارژر بی‌سیم را تا ۵۰ وات یا بیشتر افزایش داده‌اند. این فناوری همچنین از قابلیت‌هایی مانند شارژ معکوس بی‌سیم برای شارژ دستگاه‌های دیگر، مانند هدفون‌ها و ساعت‌های هوشمند، پشتیبانی می‌کند.

چگونه شارژ سریع گوشی سامسونگ و شیائومی را فعال کنیم؟

بسیاری از گوشی‌های سامسونگ و شیائومی از فناوری شارژ سریع پشتیبانی می‌کنند، اما ممکن است این قابلیت در برخی مدل‌ها به‌صورت پیش‌فرض غیرفعال باشد. اگر احساس می‌کنید گوشی شما با سرعت کمتری شارژ می‌شود، احتمال دارد که نیاز به فعال‌سازی دستی این ویژگی داشته باشید. همچنین، استفاده از شارژر و کابل استاندارد برای بهره‌گیری از حداکثر سرعت شارژ ضروری است.

فعال کردن شارژ سریع در گوشی‌های سامسونگ

بسیاری از گوشی‌های سامسونگ به‌صورت پیش‌فرض قابلیت فست شارژ را فعال دارند. اما در برخی مدل‌ها، ممکن است گزینه‌ای در تنظیمات وجود داشته باشد که با نام‌هایی نظیر «Fast charging»، «Super fast charging» یا «Adaptive fast charging» ظاهر شود.

در بعضی مدل‌ها ممکن است این گزینه‌ها با عناوین متفاوتی وجود داشته باشند، اما عموماً سامسونگ به‌صورت خودکار تشخیص می‌دهد آیا شما شارژر سریع را وصل کرده‌اید یا خیر و سپس اگر شرایط فراهم باشد، گوشی شما را با همان استاندارد شارژ سریع، شارژ می‌کند.

توجه داشته باشید که اگر آداپتور و کابل شما از استاندارد فست شارژ سامسونگ یا USB-PD پشتیبانی نکند، حتی با فعال‌بودن این گزینه‌ها نیز گوشی شما به‌صورت فست شارژ، شارژ نخواهد شد. توصیه می‌شود برای بهترین نتیجه از شارژر اصلی سامسونگ و یا شارژرهای تأیید شده توسط این کمپانی استفاده کنید.

برای اطلاع دقیق از نحوه فعال‌کردن شارژ سریع در گوشی سامسونگ خود، مطلب نحوه فعال‌کردن شارژ سریع در گوشی سامسونگ را مطالعه کنید.

 فعال کردن شارژ سریع در گوشی‌های شیائومی

شیائومی در بسیاری از مدل‌های خود، قابلیت شارژ سریع را به طور پیش‌فرض ارائه می‌دهد و غالباً نیازی نیست کاربر به‌صورت دستی آن را فعال کند. بااین‌حال، در برخی رابط‌های کاربری (مانند MIUI) ممکن است گزینه‌ای برای مدیریت شارژ سریع در تنظیمات وجود داشته باشد.

همچنین باید توجه داشت که شارژ سریع در گوشی‌های شیائومی ممکن است نام‌های متفاوتی داشته باشد؛ مثلاً «Mi Turbo Charge» یا در برخی مدل‌ها «Quick Charge» (اگر پردازنده کوالکام به‌کار رفته باشد). علاوه بر این، همان‌طور که گفته شد، وجود سخت‌افزار و آداپتور شارژر اصلی و همچنین پشتیبانی گوشی شما از شارژ اصلی شرط اصلی شارژ سریع گوشی است.

 از کجا بفهمیم شارژر فست شارژ است؟

 یکی از پرسش‌های رایج کاربران این است که از کجا بفهمیم شارژر فست شارژ است؟ به طور معمول می‌توانید به‌سادگی و با استفاده از روش‌های زیر این موضوع را بررسی کنید: 

•  بررسی مشخصات فنی روی شارژر: اگر ولتاژهای مختلف (مثلاً 5V، 9V، 12V) روی بدنه درج شده باشد یا عباراتی مانند Fast Charge یا Quick Charge دیده شود، شارژر فست شارژ است.
•  استفاده از اپلیکیشن‌های تخصصی: برنامه‌هایی مانند Ampere یا AccuBattery می‌توانند شدت‌جریان و ولتاژ را نمایش دهند؛ مقادیر بالاتر (مثلاً 2A یا بیشتر) نشان‌دهنده شارژ سریع است.
•  بررسی سرعت شارژ در عمل: اگر گوشی با این شارژر در مدت کوتاه‌تری نسبت به شارژرهای معمولی شارژ شود، احتمالاً از فناوری شارژ سریع بهره می‌برد.
•  مطالعه دفترچه راهنما یا وب‌سایت سازنده: مشخصات دقیق شارژر و پشتیبانی از شارژ سریع معمولاً در منابع رسمی ذکر شده است.

برای تشخیص کابل فست شارژ، ابتدا به ضخامت و کیفیت ساخت آن توجه کنید؛ این کابل‌ها معمولاً ضخیم‌تر هستند و عایق‌بندی بهتری دارند. مشخصات درج‌شده روی کابل یا بسته‌بندی نیز مهم است و عباراتی مانند Fast Charge یا Quick Charge نشان‌دهنده پشتیبانی از شارژ سریع هستند. همچنین، این کابل‌ها معمولاً از شدت جریان ۲ آمپر به بالا پشتیبانی می‌کنند.

از کار افتادن فست شارژ گوشی

گاهی ممکن است گوشی شما که قبلاً به‌سرعت شارژ می‌شد، ناگهان کند شود یا دیگر حالت شارژ سریع را نشان ندهد. این اتفاق می‌تواند ناشی از عوامل مختلفی باشد که در ادامه به بررسی آن‌ها می‌پردازیم: 

• خرابی یا فرسودگی کابل شارژ: کابل‌های فست شارژ به دلیل عبور جریان بالاتر، تحت‌فشار بیشتری هستند. در طول زمان، ممکن است کیفیت سیم‌ها یا سوکت آسیب ببیند و نتواند جریان لازم را منتقل کند.
• مشکل در آداپتور: آداپتورهای فست شارژ دارای قطعات و بردهای پیچیده‌تری هستند و خرابی آن‌ها نیز شایع‌تر از آداپتورهای معمولی است. اگر آداپتور به هر دلیلی معیوب شود، دستگاه در حالت شارژ سریع نخواهد بود.
• پورت شارژ کثیف یا خراب در گوشی: ورود گردوغبار، پرز لباس و سایر آلودگی‌ها به پورت گوشی می‌تواند روند اتصال را مختل کند و مانع برقراری مناسب اتصال الکتریکی شود. گاهی نیز پین‌های داخل پورت در اثر استفاده نامناسب خم می‌شوند یا آسیب می‌بینند.
• به‌روز نبودن نرم‌افزار گوشی: گاهی به‌روزرسانی سیستم عامل یا بازیابی تنظیمات کارخانه می‌تواند مشکل از کار افتادن فست شارژ را حل کند.
• کاهش توان باتری در طول زمان: باتری‌های لیتیوم‌یونی پس از گذشت چرخه‌های شارژ متعدد، ممکن است ظرفیت و قابلیت جذب جریان سریع را از دست بدهند. در چنین شرایطی، حتی اگر همه چیز درست باشد، گوشی برای محافظت از باتری جریان را محدود می‌کند و عملاً شارژ سریع متوقف یا کند می‌شود.

اگر گوشی شما زمان زیادی برای شارژ شدن نیاز دارد و فکر می‌کنید فست شارژ آن به‌درستی کار نمی‌کند، پیشنهاد می‌کنیم مطلب علت دیر شارژ شدن گوشی موبایل؛ ۹ دلیل رایج + راهکارها را مطالعه کنید.

جمع بندی

 فناوری شارژ سریع (Fast Charging) با افزایش جریان یا ولتاژ، امکان شارژ سریع‌تر گوشی‌ها را فراهم می‌کند و زمان انتظار برای شارژ کامل دستگاه را به میزان قابل‌توجهی کاهش می‌دهد. استانداردهای مختلفی مانند USB Power Delivery (PD)، Quick Charge، Warp Charge و SuperVOOC از سوی شرکت‌های مختلف توسعه یافته‌اند تا این روند را بهینه‌تر کنند. بااین‌حال، عملکرد و ایمنی شارژ سریع به عواملی همچون کیفیت آداپتور، کابل، مدیریت هوشمند توان و سلامت باتری بستگی دارد. همچنین، گوشی‌ها هنگام شارژ سریع از چندین مرحله حفاظتی استفاده می‌کنند تا از آسیب‌دیدگی یا کاهش طول عمر باتری جلوگیری شود.

سوالات متداول درباره شارژ سریع

🔗 منابع: xtorm | androidauthority | PCMAG