راهنمای کامل تفاوت PS5 سری ۱۱ و ۱۲: کدام مدل را بخریم؟

از زمان عرضه رسمی پلی‌استیشن ۵ در نوامبر ۲۰۲۰، سونی به‌مرورزمان نسخه‌های جدیدی از این کنسول را با تغییرات داخلی و بهینه‌سازی‌های مختلف روانه بازار کرده است. دو نمونه مهم از این بازطراحی‌ها، سری CFI-11xx و CFI-12xx هستند که هرکدام به‌نوعی نمایانگر نسل‌های متفاوتی از سخت‌افزار PS5 محسوب می‌شوند. این مقاله با هدف بررسی دقیق تفاوت PS5 سری ۱۱ و ۱۲ نگاشته شده است و تلاش دارد با مرور طراحی فیزیکی، سیستم خنک‌کننده، بازده مصرف انرژی، تغییرات مادربرد، قیمت‌گذاری و عملکرد کلی حین اجرای بازی‌ها، اطلاعات مفیدی در اختیار خریداران و گیمرهای کنجکاو قرار دهد.

طراحی فیزیکی و کاهش وزن بدنه

در نگاه اول، تفاوت ظاهری قابل‌توجهی بین سری‌های ۱۱ و ۱۲ کنسول بازی PS5 دیده نمی‌شود، اما واقعیت این است که مدل‌های CFI-12xx حدود ۳۰۰ گرم از سری‌های قبلی سبک‌تر هستند. مدل CFI-1202A (نسخه دیسک‌دار یا همان استاندارد) وزنی برابر با ۳.۹ کیلوگرم دارد، درحالی‌که وزن CFI-1102A نزدیک به ۴.۲ کیلوگرم می‌رسد. در مدل دیجیتال نیز همین روند کاهش وزن با اختلاف ۲۰۰ گرمی مشاهده می‌شود. این موضوع جالب‌توجه ناشی از سه تغییر اصلی در سخت‌افزار داخلی بوده است:

• کاهش ابعاد مادربرد: سونی طراحی مدارها را بهینه‌تر کرده و مادربرد را کوچک‌تر ساخته است.
• بازطراحی سیستم خنک‌کننده: هرچند اندازه هیت‌سینک کاهش یافته است، اما یک لوله حرارتی اضافه شده تا پخش گرما به‌خوبی انجام شود.
• تغییر در جای‌گیری SSD و مدار آن: طراحی PCB حافظه داخلی اس‌اس‌دی حالا فضای کمتری اشغال می‌کند.

این تغییرات در راستای کاهش هزینه تولید و ساده‌سازی مونتاژ صورت گرفته است، ولی از لحاظ فنی عملاً تأثیری بر عملکرد گیمینگ PS5 ندارد. تنها نکته‌ای که برخی کاربران به آن اشاره کرده‌اند، حس پایین‌تر بودن کیفیت بدنه نسبت به مدل‌های ابتدایی است که حتی اگر حقیقت داشته باشد، موضوع تعیین‌کننده و مهمی به‌حساب نمی‌آید.

سیستم خنک‌کننده و عملکرد حرارتی

یکی از دغدغه‌های اولیه کاربران با آغاز نسل نهم و ورود کنسول PS5 به بازار، مربوط به عملکرد سیستم خنک‌کننده آن بود. به‌عنوان‌مثال مدل‌های سری ۱۱ (CFI-11xx) نسبت به سری ۱۰ (نسل اول) هیت‌سینک کوچک‌تری داشتند که نگرانی‌هایی درباره بالارفتن دما ایجاد کرده بود؛ اما خب در تست‌های واقعی تفاوت دمایی دو مدل مذکور بیشتر از ۳ تا ۵ درجه سانتی‌گراد نبود و عملکرد دستگاه همچنان در بازه امن و استاندارد قرار می‌گرفت.

در سری ۱۲ (CFI-12xx)، سونی با افزودن یک لوله حرارتی جدید و تغییر در جهت حرکت جریان هوا توانسته سیستم خنک‌کننده را بهتر از قبل مدیریت کند. تست‌های انجام‌شده توسط تحلیل‌گران سخت‌افزار نشان می‌دهد که این نسخه حتی در فشار کاری بالا و اجرای بازی‌های سنگین دمای پایدار و قابل‌قبول خود را حفظ می‌کند.

کاهش و بهینه‌سازی مصرف برق

یکی از مهم‌ترین تفاوت‌های بین PS5 سری ۱۱ و ۱۲، میزان مصرف برق دستگاه در حالت استفاده و بار (Load) سنگین است. به‌عبارت‌دیگر، مدل CFI-1200 (سری ۱۲) حدود ۱۰ تا ۱۵ درصد برق کمتری نسبت به مدل CFI-1100 مصرف می‌کند. در عمل، این به معنی مصرف حدود ۲۰۰ وات در حالت اجرای بازی سنگین است، درحالی‌که عدد مذکور برای مدل قبلی به حدود ۲۳۰ وات می‌رسید.

علت این بهینه‌سازی دو نکته کلیدی است:

1. استفاده احتمالی از معماری ۶ نانومتری در پردازنده Oberon Plus: گرچه سونی به‌طور رسمی تأیید نکرده، اما تحلیل‌ها نشان می‌دهند که سری ۱۲ به‌جای تراشه ۷ نانومتری قبلی، از مدل کم‌مصرف‌تر و ۶ نانومتری استفاده می‌کند.
2. مدار تغذیه بهینه‌شده: مدارهای رگولاتور ولتاژ بازطراحی شده‌اند تا مصرف برق در مادربرد به حداقل برسد.

این تغییرات نه‌تنها به خنک‌تر ماندن سیستم کمک می‌کنند، بلکه در بلندمدت باعث کاهش هزینه برق مصرفی می‌شوند.

تغییرات در ساختار داخلی و تعمیرپذیری

در مدل‌های جدیدتر PS5، برخی قطعات کلیدی مثل باتری CMOS در مکان‌های عمیق‌تر قرار گرفته‌اند که دسترسی به آن‌ها برای تعمیرکاران یا کاربران عادی دشوارتر است. همین موضوع قابلیت تعمیر کنسول را نسبت به مدل‌های سری ۱۱ کاهش داده است. همچنین طراحی جدید مدار SSD باعث شده نصب حافظه‌های جانبی کمی حساس‌تر شود، اما خب پلی استیشن ۵ از نظر فنی همچنان با حافظه‌های اس‌اس‌اس NVMe تأییدشده توسط سونی سازگار است.

باتری CMOS تنظیمات ضروری و زمان (ساعت و تاریخ) سیستم را هنگام خاموشی کنسول حفظ می‌کند. در صورت خرابی این باتری، ممکن است دسترسی به بازی‌های دیجیتال مختل شود.

سیستم عامل، امکانات نرم‌افزاری و سازگاری

مدل‌های سری ۱۲ به دلیل عرضه دیرتر به‌صورت پیش‌فرض با نسخه‌های جدیدتر سیستم عامل پلی استیشن عرضه شده‌اند. برای مثال، CFI-1215A با فریمور 22.01-05.50.00 عرضه می‌شود، درحالی‌که مدل‌های سری ۱۱ معمولاً با نسخه‌های ۲۱.۰۱ راهی بازار شده‌اند؛ اما خب باید بدانید همه مدل‌ها با به‌روزرسانی به قابلیت‌ها و امکانات نرم‌افزاری مشابه می‌رسند.

از نظر پشتیبانی از بازی‌ها، کنترلرهای جدید، هدست PlayStation VR2 و سایر لوازم جانبی نیز هیچ تفاوتی بین این دو سری وجود ندارد و خیال کاربران باید ازاین‌جهت کاملاً راحت باشد.

قیمت و موجودی در بازار

سونی در آگوست ۲۰۲۲ به‌دلیل فشارهای اقتصادی و تورم جهانی، قیمت PS5 را در برخی بازارها افزایش داد. اگرچه سری ۱۲ به‌صورت مستقیم گران‌تر از سری ۱۱ قیمت‌گذاری نشد، اما در برخی مناطق مثل اروپا و استرالیا مدل‌های جدید با افزایش قیمت در اختیار گیمرها قرار گرفتند. حتی مثلاً در کشور استرالیا قیمت هر دو نسخه دیسک‌دار و دیجیتال حدود ۵۰ دلار استرالیا (معادل تقریبی ۳۵ دلار آمریکا) افزایش یافت.

در بازار ایران نیز به‌دلیل نوسانات ارزی و محدودیت واردات، ممکن است تفاوت قیمت بین مدل‌های سری ۱۱ و ۱۲ وجود داشته باشد. متأسفانه برخی از فروشندگان سودجو برای عرضه گران‌تر برخی مدل‌ها یک سری مزیت و برتری غیرواقعی را برای ریجن‌ها و سری‌های خاص پلی استیشن ۵ مطرح می‌کنند و این مسئله بعضاً تفاوت قیمت محسوسی بین سری ۱۱ و ۱۲ کنسول ایجاد می‌نماید.

شما می‌توانید برای آگاهی کامل از تمایزات میان ریجن‌های مختلف کنسول‌های پلی استیشن به مقاله تفاوت ریجن‌های پلی استیشن ۵ در بلاگ ترب هم سر بزنید.

تفاوت مدل‌ها در مناطق مختلف

سری‌های ۱۱ و ۱۲ در قالب مدل‌هایی با پسوندهای عددی گوناگون عرضه شده‌اند که نشان‌دهنده منطقه عرضه آن‌هاست. به‌عنوان‌مثال برخی از مدل‌های عرضه‌شده از کنسول پسوندهای زیر را دارند:

• CFI-1115A مخصوص آمریکا و کانادا است.
• CFI-1215A نسخه مخصوص آمریکای شمالی که در اکتبر ۲۰۲۲ عرضه شده است.
• CFI-1218A برای بازارهای آسیای شرقی مثل هنگ‌کنگ و کره جنوبی عرضه شده است.

ما پیش‌تر به تفاوت PS5 سری ۱۱ و ۱۲ پرداخته‌ایم و در این زمینه به درک قابل‌قبولی رسیده‌ایم؛ اما خب اگر برایتان سؤال شده که تفاوت یک نسخه مثل CFI-1215A با CFI-1218A (که هر دو از سری ۱۲ هستند) چیست، باید گفت تفاوت آن‌ها بیشتر در اقلام داخل جعبه یا تنظیمات پیش‌فرض منطقه‌ای دیده می‌شود و از نظر سخت‌افزار داخلی وجه تمایز خاصی و چشمگیری با هم ندارند.

PS5 سری ۱۱ بخریم یا ۱۲؟

در نهایت، اگر سؤال اصلی شما این است که PS5 سری ۱۱ بخریم یا ۱۲؟ باید گفت که انتخاب کنسول مناسب به اولویت‌های شما بستگی دارد. مدل‌های سری ۱۲ با مصرف برق کمتر، طراحی بهینه‌تر و سیستم خنک‌کننده اصلاح‌شده عرضه می‌شوند و از نظر فنی در جایگاه بهتری قرار دارند؛ اما اگر تعمیرپذیری برایتان مهم است یا می‌خواهید کنسولی با قیمت مناسب‌تر بخرید، مدل‌های سری ۱۱ همچنان گزینه‌های قابل‌قبولی هستند. با تمام این اوصاف عملکرد این کنسول‌ها در دنیای واقعی برای یک گیمر عملاً هیچ تفاوتی ندارد و بازی‌های ویدئویی به‌صورت مشابه اجرا روی همه مدل‌های پلی استیشن ۵ (غیر از مدل پرو که سخت‌افزار قدرتمندتری دارد) می‌شوند.

بنابراین می‌توان گفت مهم‌ترین تفاوت PS5 سری ۱۱ و ۱۲ در موارد زیر خلاصه خواهد شد:

ویژگی‌ها	PS5 سری 11	PS5 سری 12
بازدهی انرژی	مصرف انرژی بالاتر	✅ بازدهی انرژی بهتر (مصرف کمتر)
طراحی داخلی	طراحی بزرگ‌تر و سنگین‌تر	✅ طراحی جمع‌وجور و سبک‌تر
دسترسی به قطعات	✅ دسترسی آسان‌تر	دسترسی دشوارتر
قیمت‌گذاری منطقه‌ای	ممکن است ارزان‌تر باشد	ممکن است کمی گران‌تر باشد

جمع‌بندی

در مجموع، تفاوت PS5 سری ۱۱ و ۱۲ بیشتر به بهینه‌سازی داخلی و کاهش مصرف انرژی مربوط می‌شود تا تغییرات اساسی در تجربه گیمینگ. اگر به دنبال کنسولی با مصرف برق کمتر و طراحی جمع‌وجورتر هستید، سری ۱۲ گزینه بهتری است؛ اما اگر هزینه پایین‌تر یا امکان تعمیر آسان‌تر برایتان مهم‌تر است، مدل‌های سری ۱۱ هم هنوز انتخاب‌هایی منطقی هستند. مهم‌تر از همه، هر دو سری در اجرای بازی‌ها، کیفیت گرافیکی و امکانات جانبی تفاوتی با یکدیگر ندارند؛ بنابراین انتخاب بین این دو، بیشتر به ترجیحات فردی شما برمی‌گردد. هرچه باشد، پلی استیشن ۵ در حال حاضر بهترین کنسول دنیا به‌حساب می‌آید و ما در مطلب راهنمای خرید بهترین کنسول بازی از دلایل آن برایتان گفته‌ایم.

در‌صورتی‌که می‌خواهید به‌صورت جامع با مدل‌ها، ریجن‌ها و نکات ضروری در‌رابطه‌با پلی استیشن ۵ آشنا شوید، مطالعه مقاله راهنمای خرید PS5 به شما توصیه می‌شود.

سوالات متداول درباره تفاوت PS5 سری ۱۱ و ۱۲