رقابت دیرینه میان اینتل و ای‌ام‌دی همچنان در سال ۲۰۲۵ بر بازار پردازنده‌های دسکتاپ حکمرانی می‌کند. با پیشرفت مداوم فناوری هر دو شرکت در تلاش‌اند تا مرزهای توان پردازشی، بهره‌وری انرژی، قابلیت‌ها و ارزش خرید را برای طیف وسیعی از کاربران – از گیمرها گرفته تا تولیدکنندگان محتوا و کاربران حرفه‌ای ورک‌استیشن‌ها – جابه‌جا کنند.
مقایسه جامع پردازنده‌های ای‌ام‌دی و اینتل
عرضه اخیر پردازنده‌های Arrow Lake Core Ultra 200S توسط اینتل، تلاشی بوده برای بازپس‌گیری برتری در برخی حوزه‌ها، به‌ویژه در لود کاری چندرشته‌ای و برنامه‌های با فرکانس بالا. در همین حال، ای‌ام‌دی با معرفی سری پیشرفته Ryzen 9000 بر پایه معماری Zen 5، وعده ترکیبی از کارایی بالا، بهره‌وری انرژی و ویژگی‌های پیشرفتهای مانند Precision Boost Overdrive را داده است.
Precision Boost Overdrive یا به اختصار PBO با استفاده از تغییر محدودیت پاور، ولتاژ و سرعت کلاک اجازه می‌دهد کاربران بتوانند پردازنده AMD Ryzen خود را به‌شکل خودکار اورکلاک کنند.
در این مقاله، به مقایسه دقیق جدیدترین پردازنده‌های اینتل و ای‌ام‌دی می‌پردازیم و قیمت‌گذاری، نتایج بنچمارک‌ها، مصرف انرژی، معماری، پشتیبانی نرم‌افزاری، قابلیت‌های امنیتی و ارزش کلی هرکدام را بررسی می‌کنیم. همچنین جداول جامعی ارائه شده تا شما بتوانید نقاط قوت و ضعف هر شرکت و فرق سی پی یو AMD با Intel را بهتر درک کنید.
نگاهی به قیمت و خط تولید
هر دو شرکت ای‌ام‌دی و اینتل طیف گسترده‌ای از پردازنده‌ها را از مدل‌های ابتدایی و مختص عموم تا تراشه‌های سطح بالا و خاص عرضه می‌کنند. جدول زیر محدوده قیمت خطوط تولید اصلی پردازنده‌ها را در سال ۲۰۲۵ نشان می‌دهد:
| دسته‌بندی پردازنده | سری Ryzen / Threadripper ای‌ام‌دی | سری Core / Xeon اینتل |
|---|---|---|
| Threadripper / Xeon (مخصوص کارهای سنگین و حرفه‌ای) | ۲,۳۹۹ تا ۱۰,۰۰۰ دلار | ۹۴۹ تا ۵,۸۸۹ دلار |
| Ryzen 9 / Core i9 (بالارده) | ۴۶۹ تا ۶۹۹ دلار | ۵۴۹ تا ۵۹۹ دلار |
| Ryzen 7 / Core i7 (میان‌رده/بالارده) | ۳۵۹ تا ۴۸۰ دلار | ۳۸۴ تا ۴۰۴ دلار |
| Ryzen 5 / Core i5 (میان‌رده) | ۲۵۰ تا ۲۷۹ دلار | ۲۷۰ تا ۳۱۹ دلار |
| Ryzen 3 / Core i3 (پایین‌رده/اقتصادی) | ۹۵ تا ۱۲۰ دلار | ۹۷ تا ۱۵۴ دلار |
به‌صورت کلی پردازنده‌های خاص AMD در رده Threadripper قیمت بسیار بالاتری نسبت به سری Xeon اینتل دارند، اما خب وقتی صحبت از سی‌پی‌یوهای رایج‌تر به میان می‌آید، قیمت‌گذاری‌ها کاملا رقابتی و نزدیک می‌شود.
مشخصات و ویژگی‌ها
در ادامه ما جدول مقایسه سی پی یو AMD با Intel را خواهیم داشت که چند پردازنده منتخب از هر دو شرکت را بررسی می‌کند و مشخصات کلیدی مانند معماری، تعداد هسته‌ها و رشته‌ها، سرعت کلاک، ظرفیت حافظه کش، توان حرارتی (TDP) و حداکثر سرعت حافظه پشتیبانی‌شده را مشخص می‌نماید:
| مدل پردازنده | قیمت (دلار) | معماری | هسته / رشته (P+E) | فرکانس پایه / بوست (گیگاهرتز) | کش (L2 / L3 مگابایت) | توان حرارتی پایه/ بوست (وات) | پشتیبانی حافظه |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Ryzen 9 9950X3D | ۶۹۹ | Zen 5 X3D | ۱۶ / ۳۲ | ۴.۳ / ۵.۷ | ۱۶ / ۱۲۸ | ۱۷۰ / ۲۳۰ | DDR5-5600 |
| Ryzen 9 7950X3D | ۷۴۰ | Zen 4 X3D | ۱۶ / ۳۲ | ۴.۲ / ۵.۷ | ۱۶ / ۱۲۸ | ۱۲۰ / ۱۶۲ | DDR5-5200 |
| Core Ultra 9 285K | ۶۲۰ | Arrow Lake | ۲۴ / ۲۴ (۸P+16E) | ۳.۷ / ۵.۷ (P) / ۳.۲ / ۴.۶ (E) | ۴۰ / ۳۶ | ۱۲۵ / ۲۵۰ | DDR5-6400 / 5600 |
| Ryzen 7 9800X3D | ۴۸۰ | Zen 5 X3D | ۸ / ۱۶ | ۴.۷ / ۵.۲ | ۸ / ۹۶ | ۱۲۰ / ۱۶۲ | DDR5-5600 |
| Core Ultra 7 265K | ۳۶۵ | Arrow Lake | ۲۰ / ۲۰ (۸P+12E) | ۳.۹ / ۵.۵ (P) / ۳.۳ / ۴.۶ (E) | ۳۶ / ۳۰ | ۱۲۵ / ۲۵۰ | DDR5-6400 / 5600 |
| Ryzen 5 9600X | ۲۱۰ | Zen 5 | ۶ / ۱۲ | ۳.۹ / ۵.۴ | ۶ / ۳۲ | ۶۵ / ۸۸ | DDR5-5600 |
| Core Ultra 5 245K | ۳۰۹ | Arrow Lake | ۱۴ / ۱۴ (۶P+8E) | ۴.۲ / ۵.۲ (P) / ۳.۶ / ۴.۶ (E) | ۲۶ / ۲۴ | ۱۲۵ / ۲۵۰ | DDR5-6400 / 5600 |
عملکرد در بازی‌ها
پردازنده‌های استاندارد سری Ryzen 9000 ای‌ام‌دی در سال ۲۰۲۵ توانسته‌اند در بسیاری از بازی‌ها از مدل‌های فعلی اینتل Core Ultra 200S پیشی بگیرند و نسخه‌های بهینه‌شده برای گیمینگ با پسوند X3D اختلافی چشمگیر (بعضا بیش از ۳۰ درصد) ایجاد کنند. در مقابل، پرچمدار جدید اینتل Core Ultra 9 285K با طراحی و معماری متفاوتش عملکرد بازی ضعیف‌تری نسبت به نسل قبل خود دارد و باعث شده Core i9-14900K همچنان سریع‌ترین پردازنده گیمینگ اینتل باقی بماند، هرچند این مدل در لودهای کاری تولید محتوا به پای آخرین محصولات ای‌ام‌دی نمی‌رسد. مدل‌های X3D ای‌ام‌دی نه‌تنها بهترین سی پی یو گیمینگ جهان هستند، بلکه در پردازش‌های چندرشته‌ای نیز در حد مدل‌های استاندارد ظاهر می‌شوند و با وجود قیمت بالاتر ارزش خرید فوق‌العاده‌ای دارند.
پردازنده‌های جدید شرکت AMD آنقدری کارآمد هستند که در ترکیب با قدرتمندترین و بهترین کارت‌های گرافیک بازار (از جمله RTX 5090) هم هیچ‌گونه گلوگاهی ایجاد نمی‌کنند. به همین خاطر حتی اگر کارت گرافیک آنچنان قدرتمندی ندارید، باز هم این سی‌پی‌یوها ارزش خرید بالایی از خود نشان می‌دهند و راه را برای ارتقاهای آینده هموار می‌سازند. نهایتا باید اشاره داشت که در زمینه گرافیک مجتمع نیز ای‌ام‌دی بی‌رقیب است و پردازنده‌هایی چون Ryzen 7 8700G، Ryzen 7 5700G و Ryzen 5 5600G بهترین عملکرد گرافیکی مجتمع بازار را ارائه می‌دهند.
عملکرد چندرشته‌ای و تولید محتوا
سری Arrow Lake اینتل با داشتن حداکثر ۲۴ هسته (Core) در برخی زمینه‌ها از جمله تولید محتوا و پردازش‌های چندرشته‌ای برتری دارد، اما خب این مزیت با مصرف انرژی بالاتر همراه است. ای‌ام‌دی نیز با پردازنده‌های قدرتمند Ryzen 9 و Threadripper همچنان توان پردازشی بالا و مصرف انرژی متوازنی دارد که حاصل فناوری ۴ نانومتری TSMC و طراحی هسته Zen 5 است.
در بخش عملکرد غیرگیمینگ و تولید محتوا، سری Arrow Lake اینتل پیشرفت قابل‌توجهی داشته اما هنوز فاصله محسوسی برای ایجاد برتری قاطع نسبت به مدل‌های پرچمدار AMD ندارد. ای‌ام‌دی با مدل‌هایی چون Ryzen 9 9950X و 9950X3D برتری اندکی در پردازش چندرشته‌ای دارد، در حالی که پردازنده اینتل با ترکیب هسته‌های قدرتمند (P-core) و کم‌مصرف (E-core) همچنان در پردازش تک‌رشته‌ای پیشتاز است. نتیجه کلی این مقایسه در حوزه تولید محتوا و بهره‌وری، یک رقابت برابر است؛ ای‌ام‌دی در عملیات‌های چندرشته‌ای و اینتل در تک‌رشته‌ای کمی بهتر عمل می‌کند و انتخاب نهایی به نوع نیاز و لود کاری کاربر بستگی دارد.
بهره‌وری انرژی و توان حرارتی
در نبرد مصرف انرژی و تولید حرارت، AMD بدون شک برتری قابل توجهی دارد. پردازنده‌های جدید Ryzen این شرکت که بر پایه فناوری پیشرفته ۴ نانومتری TSMC و ریزمعماری کارآمد Zen 5 ساخته شده‌اند، عملکرد بهتری نسبت به توان مصرفی‌شان ارائه می‌دهند.
| ویژگی | Ryzen 9000 (Zen 5) ای‌ام‌دی | Arrow Lake (Core Ultra 200S) اینتل |
|---|---|---|
| لیتوگرافی | ۴ نانومتر TSMC | Intel 7 (۱۰ نانومتر Enhanced SuperFin) |
| بهره‌وری | کارایی بالا و مصرف پایین‌تر در هر وات | مصرف بالاتر به‌ویژه در حالت توربو |
| TDP معمولی / بوست | ۶۵ تا ۱۷۰ وات | ۱۲۵ تا ۲۵۰ وات |
| مدیریت حرارت | مدیریت و دفع بهتر حرارت | گرمای بیشتر و نیاز به خنک‌کننده قوی |
| قابلیت اورکلاک | Precision Boost Overdrive (خودکار) | اورکلاک دستی، امکانات خودکار کمتر |
پردازنده‌های اینتل اغلب به فرکانس‌های بالاتری دست می‌یابند، اما این افزایش سرعت با مصرف انرژی و تولید حرارت بیشتر همراه است که باعث می‌شود کاربران نیاز به سیستم‌های خنک‌کننده قوی‌تر و گران‌تر نیاز پیدا کنند. به‌طور کلی باید گفت فرق سی پی یو AMD با Intel در زمینه مدیریت حرارت و توان مصرف از قدیم‌الایام محسوس بوده و به‌نظر نمی‌رسد در آینده نزدیک شاهد تغییر این معادله بین دو کمپانی باشیم.
نرم‌افزار، درایورها و امنیت
اینتل معمولا به خاطر پشتیبانی پایدارتر و قابل‌اعتمادتر از درایورها شناخته می‌شود که این موضوع برای تولیدکنندگان تجهیزات اصلی (OEM) و سازمان‌های بزرگ اهمیت زیادی دارد. AMD اگرچه در سال‌های اخیر پیشرفتهای قابل‌توجهی داشته، اما در گذشته با چالش‌هایی در زمینه درایورهای چیپ‌ست خود مواجه بوده که گاهی باعث بروز مشکلات پایداری شده است.
| ویژگی | ای‌ام‌دی | اینتل |
|---|---|---|
| پایداری درایور | سابقه متوسط، پیشرفت محسوس در سال‌های اخیر | شهرت بالا به‌ویژه نزد OEMها |
| نرم‌افزار اورکلاک | Precision Boost Overdrive (تک‌کلیکی) | ابزارهای اورکلاک دستی |
| آسیب‌پذیری امنیتی | چند آسیب‌پذیری شناخته‌شده با وصله‌های فعال | اصلاحات سخت‌افزاری و وصله‌های نرم‌افزاری متعدد |
| پشتیبانی پلتفرم | سوکت AM5 با برنامه‌های سازگاری طولانی‌مدت | سوکت LGA 1851 با پشتیبانی از معماری هیبریدی |
طی یک دهه اخیر هم اینتل و هم ای‌ام‌دی با آسیب‌پذیری‌های امنیتی جدی روبه‌رو شده‌اند و برای رفع آن‌ها از به‌روزرسانی‌های نرم‌افزاری و اصلاحات سخت‌افزاری درون تراشه بهره برده‌اند. در حالی که اینتل از اکوسیستم‌های بالغ‌تری بهره می‌برد، AMD همچنان در حال بهبود ثبات پلتفرم و ابزارهای نرم‌افزاری خود است.
نتیجه‌گیری
بازار پردازنده در سال ۲۰۲۵ برنده مطلقی ندارد و انتخاب نهایی به اولویت کاربران بستگی دارد. سری Ryzen 9000 Zen 5 ای‌ام‌دی با بهره‌وری انرژی عالی، عملکرد شگفت‌انگیز در بازی‌ها و قابلیت اورکلاک خودکار، گزینه‌ای جذاب برای بسیاری از کاربران است. در مقابل، سری Arrow Lake Core Ultra اینتل با معماری هیبریدی و حالت‌های توربو کم‌نظیر، در لودهای کاری چندرشته‌ای از خود برتری نشان می‌دهد و در عین حال مصرف انرژی و مدیریت حرارت ایدئالی ندارد.
| دسته‌بندی | نقاط قوت ای‌ام‌دی | نقاط قوت اینتل |
|---|---|---|
| قیمت و ارزش خرید | رقابتی در میان‌رده و پایین‌رده | میان‌رده قوی با نسبت قیمت به کارایی قابل‌توجه |
| عملکرد در اجرای بازی‌ها | بهترین پردازنده‌های بازی، مخصوصا مدل‌های X3D | عملکرد تک‌رشته‌ای قوی در بازی |
| تولید محتوا | تعداد هسته زیاد و بهره‌وری بالا | برتری در مولتی‌تسکینگ با معماری هیبریدی |
| مصرف انرژی و حرارت | بهترین عملکرد برحسب وات | قدرتمند اما پرمصرف (نیازمند سیستم خنک‌کننده قوی) |
| نرم‌افزار و درایور | اورکلاک خودکار با PBO | درایور پایدارتر و مورد پسند کاربران |
| امنیت | مدیریت فعال آسیب‌پذیری‌ها | اصلاحات سخت‌افزاری گسترده |
پرسش های متداول در مورد جدول مقایسه سی پی یو AMD با Intel
پردازنده‌های X3D ای‌ام‌دی مثل Ryzen 9 9800X3D بهترین انتخاب برای گیمینگ هستند و در بسیاری از بازی‌ها حتی تا ۳۰ درصد از مدل‌های اینتل جلوترند. اینتل در مدل‌های پرچمدار عملکرد قابل قبولی دارد، اما فاصله محسوسی با AMD در گیمینگ ایجاد شده است.
بله، اینتل به لطف معماری هیبریدی و هسته‌های P و E در پردازش‌های تک‌رشته‌ای همچنان قوی‌تر است. با این حال، AMD در پردازش‌های چندرشته‌ای مثل رندرینگ و کارهای سنگین‌تر عملکرد بهتری دارد.
پردازنده‌های Ryzen 9000 بر پایه فناوری ۴ نانومتری ساخته شده‌اند و نسبت کارایی به مصرف انرژی بالایی دارند. اینتل در مدل‌های جدید توان بالایی ارائه می‌دهد اما مصرف انرژی و گرمای بیشتری تولید می‌کند و نیاز به خنک‌کننده قوی‌تر دارد.
هر دو برند AMD و Intel در رده‌های اقتصادی و میان‌رده قیمت‌های نزدیکی دارند، اما در گیمینگ محصولات ای‌ام‌دی ارزش خرید بالاتری دارد. اما در هر صورت بررسی شرایط بازار داخلی و قیمت‌ها برای تعیین پردازنده ایدئال ضروری است.
اینتل به خاطر درایورهای پایدار همواره گزینه مطمئن‌تری برای شرکت‌ها بوده است. در مقابل، AMD با ابزارهایی مثل Precision Boost Overdrive پیشرفت نرم‌افزاری خوبی داشته و هر دو برند نیز آسیب‌پذیری‌های امنیتی را با به‌روزرسانی‌های مداوم برطرف می‌کنند.
🔗 منابع: Tom’s Hardware / TechRadar
