دوربین ثبت وقایع خودرو چیست؟ از کاربرد تا آموزش نصب

همیشه اتفاقات غیرقابل‌پیش‌بینی نظیر تصادفات ناگهانی، سرقت و سایر حوادث غیرمنتظره، در جاده‌ها در کمین هستند، اما چگونه می‌توانیم این وقایع را به‌ شکلی قابل‌استناد ضبط کنیم؟ پاسخ در یک دستگاه کوچک اما قدرتمند به اسم دوربین ثبت وقایع خودرو یا دش کم (Dash Cam) نهفته است. این وسیله که در سال‌های اخیر به یکی از ضروریات بسیاری از خودروها تبدیل شده است، نه‌تنها چشم همیشه بیدار برای وسیله نقلیه شما است، بلکه می‌تواند در لحظات حساس، به‌عنوان یک شاهد بی‌طرف عمل کند. در این مطلب از شما را با کاربرد دوربین ثبت وقایع خودرو، مزایا و معایب دش کم ماشین و شیوه نصب آن آشنا می‌کنیم تا بدانید چرا به دوربین ثبت وقایع خودرو نیاز داریم.

چرا به دوربین ثبت وقایع خودرو نیاز داریم؟

ممکن است از خودتان بپرسید چرا به دوربین ثبت وقایع خودرو نیاز داریم؟ شاید فکر کنید یک ابزار لوکس و بلااستفاده است، اما برخلاف این تصور، می‌تواند یکی از ضروری‌ترین وسایل برای هر راننده باشد. موارد زیر را می‌توان به عنوان کاربرد دوربین ثبت وقایع خودرو مطرح کرد:

• ثبت شواهد در تصادفات
• برملا کردن کلاه‌برداری‌ها از بیمه
• نظارت بر خودرو در حالت پارک
• رانندگی ایمن‌تر با سیستم کمک راننده (ADAS)
• گزارش رانندگان متخلف و حوادث جاده‌ای
• ثبت خاطرات و لحظات فراموش نشدنی، فراتر از مسائل ایمنی
• کاهش استرس هنگام رانندگی
• افزایش آرامش خاطر

نحوه کار دش کم ماشین

نحوه کار دش کم ماشین، از اصول نسبتاً ساده‌ای پیروی می‌کند، اما با پیشرفت تکنولوژی، قابلیت‌های پیچیده‌تری به آن‌ها اضافه شده است. در ادامه به سازوکار اصلی این دوربین‌ها می‌پردازیم.

منبع تغذیه

دوربین‌های ثبت وقایع نیز مانند بسیاری از لوازم جانبی خودرو، به منبع تغذیه نیاز دارند تا کار کنند. رایج‌ترین روش‌های تامین منبع تغذیه مورد نیاز آن‌ها عبارتند از:

• اتصال به فندکی خودرو: این ساده‌ترین و متداول‌ترین روش برق‌رسانی به دوربین ثبت وقایع خودرو بدون سیم کشی است. با روشن شدن خودرو و برق‌رسانی به فندک خودرو، دوربین نیز به‌طورخودکار روشن شده و شروع به ضبط می‌کند. با خاموش شدن خودرو، برق نیز قطع شده و دوربین خاموش می‌شود.
• سیم کشی دائمی مستقیم: در این روش، دش کم به‌طورمستقیم به جعبه فیوز خودرو متصل می‌شود. با این کار دوربین حتی در زمان خاموش بودن خودرو نیز فعال می‌ماند. البته جای نگرانی نیست، چراکه دش کم‌های باکیفیت، دارای سیستم محافظت از باتری خودرو هستند تا از تخلیه کامل آن جلوگیری کنند.

ضبط مداوم

یکی از ویژگی‌های اصلی دوربین‌های ثبت وقایع خودرو، Loop Recording است. یعنی دوربین به‌طورمداوم فیلم‌برداری و ویدیوها را به‌صورت قطعات کوتاه (مثلاً ۱، ۳ یا ۵ دقیقه‌ای) ذخیره می‌کند. زمانی که کارت حافظه پر شود، دوربین به‌طورخودکار قدیمی‌ترین فایل‌های ضبط‌شده را پاک کرده و فیلم جدید را جایگزین می‌کند. این مکانیزم تضمین می‌کند که فضای ذخیره‌سازی هیچ‌گاه پر نشود و دوربین همیشه درحال‌ضبط باشد.

کارت حافظه

ویدیوهای ضبط‌شده توسط دوربین خودرو، روی کارت حافظه microSD ذخیره می‌شوند. ظرفیت کارت حافظه تعیین می‌کند که چه مقدار ویدیو قبل از بازنویسی شدن، در دسترس خواهد بود. شما باید کارت حافظه‌ای باکیفیت بالا و سرعت مناسب تهیه کنید تا دوربین عملکردی بهینه داشته باشد.

کارت حافظه دش کم‌ها، به دلیل نوشتن و بازنویسی مداوم، تحت فشار زیادی قرار دارد. علاوه‌بر لزوم تهیه کارت حافظه بادوام که برای ضبط مداوم طراحی شده‌اند، توصیه می‌شود کارت حافظه را هر چند هفته یک بار یا ماهانه فرمت کنید تا از بروز خطاها و از دست رفتن داده‌ها جلوگیری شود.

سنسور ضربه (G-sensor)

سنسور ضربه (G-sensor)، یکی از ضروری‌ترین و مهم‌ترین اجزای دوربین ثبت وقایع خودرو است که تغییرات ناگهانی در حرکت یا شتاب خودرو (مانند ضربه، ترمز شدید، یا تصادف) را تشخیص می‌دهد. هنگامی که یک ضربه یا حادثه شناسایی شود، فایل ویدئویی مربوط به آن لحظه (معمولاً چند ثانیه قبل و بعد از حادثه) به‌طورخودکار قفل شده و در یک پوشه جداگانه ذخیره می‌شود تا از بازنویسی‌شدن آن توسط سیستم Loop Recording جلوگیری شود.

در برخی از دش کم‌ها می‌توانید حساسیت سنسور ضربه را تنظیم کنید. اگر خیلی حساس باشد، هر دست‌انداز کوچک یا ترمز ناگهانی باعث قفل شدن فایل می‌شود و کارت حافظه سریعاً پر از فایل‌های قفل‌شده می‌شود. اگر هم حساسیت سنسور خیلی کم باشد، تصادفات خفیف ثبت نمی‌شوند.

حالت پارک

در صورتی که دش کم دارای حالت پارک باشد، اجازه می‌دهد فیلم‌برداری هنگام خاموش بودن خودرو نیز ادامه پیدا کند. حالت پارک معمولاً به دو روش عمل می‌کند:

• تشخیص حرکت: دوربین در حالت آماده‌باش قرار می‌گیرد و تنها زمانی که حرکتی را در میدان دید خود تشخیص دهد، شروع به ضبط می‌کند.
• تشخیص ضربه (با استفاده از G-sensor): در صورت وارد شدن هرگونه ضربه به خودرو (مثلاً تصادف در پارکینگ یا تلاش برای سرقت)، دوربین فعال شده و شروع به ضبط می‌کند.

سیستم کمک راننده (ADAS)

سیستم کمک راننده (ADAS) در دوربین‌های ثبت وقایع خودرو، مجموعه‌ای از فناوری‌های پیشرفته است که فراتر از صرف ضبط تصویر عمل می‌کنند و در مدل‌های گران‌قیمت‌تر وجود دارد. این سیستم با تحلیل هوشمندانه داده‌های بصری از دوربین، هشدارهای صوتی و تصویری برای راننده صادر می‌کند تا از حوادث احتمالی جلوگیری کرده و ایمنی رانندگی را افزایش دهد.

ویژگی‌های رایج ADAS در دش کم‌ها شامل موارد زیر است:

• هشدار خروج از خط در صورت انحراف خودرو از خط خود، بدون استفاده از راهنما
• هشدار برخورد از جلو در صورت تشخیص فاصله ناایمن با خودروی جلویی و احتمال برخورد
• هشدار حرکت خودروی جلویی در مواقعی نظیر زمانی که در ترافیک یا پشت چراغ قرمز توقف کرده‌اید.

GPS داخلی (اختیاری)

بسیاری از دش کم‌های پیشرفته دارای GPS داخلی هستند. این قابلیت به دوربین امکان می‌دهد اطلاعات مکانی دقیق و سرعت خودرو را همزمان با فیلم‌برداری ثبت کند که در تحلیل دقیق حوادث بسیار مفید است.

Wi-Fi و اتصال به گوشی موبایل (اختیاری)

برخی از دش کم‌ها دارای Wi-Fi هستند که امکان اتصال بی‌سیم به گوشی موبایل یا تبلت را فراهم می‌کند. با استفاده از اپلیکیشن اختصاصی، کاربران می‌توانند:

• تصاویر زنده را مشاهده کنند.
• ویدیوهای ضبط شده را بازبینی و دانلود کنند.
• تنظیمات دوربین را تغییر دهند.
• فایل‌ها را به‌راحتی به‌اشتراک بگذارند.

کیفیت تصویر و زاویه دید

دوربین‌های ثبت وقایع خودرو با کیفیت‌های مختلفی (از HD تا 4K) عرضه می‌شوند. کیفیت بالاتر به معنای جزئیات بیشتر در فیلم ضبط‌شده است. زاویه دید نیز مهم است؛ دوربین‌هایی که زاویه دید عریض (۱۲۰ تا ۱۷۰ درجه) دارند، می‌توانند بخش وسیع‌تری از جاده یا خیابان را پوشش دهند.

دید در شب

اکثر دوربین‌های ثبت وقایع خودرو دارای قابلیت دید در شب هستند که به آن‌ها امکان می‌دهد در شرایط نور کم یا تاریکی مطلق شب نیز فیلم‌های باکیفیت ضبط کنند. این قابلیت، از طریق سنسورهای حساس به نور یا فناوری مادون قرمز (IR) فراهم می‌شود.

انواع دوربین ثبت وقایع خودرو

دوربین‌های ثبت وقایع خودرو در انواع مختلفی تولید می‌شوند که هر کدام ویژگی‌ها و قابلیت‌های خاص خود را دارند. به همین دلیل، شیوه‌های مختلفی برای دسته‌بندی آن‌ها وجود دارد که در ادامه، رایج‌ترین آن‌ها را بررسی می‌کنیم.

۱. بر اساس تعداد کانال (دوربین)

یکی از اصولی‌ترین روش‌های دسته‌بندی دوربین‌های ثبت وقایع خودرو، انجام این کار بر اساس تعداد دوربین‌های فعال یا همان کانال است که تعیین‌کننده میزان پوشش تصویری اطراف خودرو خواهد بود.

• تک کاناله: رایج‌ترین و ساده‌ترین نوع دوربین خودرو هستند که فقط یک لنز دارند و روی شیشه جلو نصب می‌شوند. این نوع دش کم، به رانندگانی که می‌خواهند فقط وقایع جلوی خودروی خود را ضبط کنند و دنبال گزینه‌ای مقرون‌به‌صرفه هستند، پیشنهاد می‌شوند.
• دو کاناله: این نوع دش کم، شامل دو دوربین است که یکی نمای جلو و یکی نمای عقب خودرو را ضبط می‌کند. دوربین عقب می‌تواند با کابلی به دوربین اصلی متصل و روی شیشه عقب نصب شود، یا در برخی مدل‌ها، دوربین دوم بخشی از دوربین اصلی بوده و نمای داخل کابین را ضبط می‌کند. این نوع دوربین برای پوشش جامع‌تر و ثبت وقایع هم از جلو و هم از عقب خودرو، در تصادفات از پشت یا حوادث در پارکینگ بسیار کاربردی است.
• سه کاناله: دارای یک دوربین برای نمای جلو، یک دوربین برای نمای عقب و یک دوربین سوم که نمای داخل کابین خودرو را پوشش می‌دهد و پوشش تقریباً کاملی از محیط اطراف خودرو را فراهم می‌کند. این نوع دوربین برای امنیت رانندگان تاکسی، اتوبوس یا شرکت‌های حمل‌و‌نقل که نیاز به نظارت کامل بر راننده و سرنشینان دارند، مناسب هستند.
• ۳۶۰ درجه: این دوربین‌ها با استفاده از یک لنز عریض یا چندین لنز یکپارچه، قادر به ثبت نمای پانورامیک یا تقریباً کامل ۳۶۰ درجه از محیط اطراف خودرو (شامل جلو، اطراف و گاهی بخشی از داخل کابین) هستند. این نوع دش کم، نقاط کور را به حداقل می‌رساند.

۲. بر اساس فرم فاکتور و نحوه نصب

نوع و محل نصب دش کم بر اساس طراحی و فرم فاکتور آن، تأثیر مستقیمی بر دیده شدن، زیبایی و راحتی استفاده از آن در فضای داخلی خودرو دارد. دش کم‌ها بر اساس نحوه نصب و فرم فاکتور خود به انواع زیر تقسیم می‌شود:

• استاندارد: رایج‌ترین نوع دوربین ثبت وقایع هستند و معمولاً به‌صورت یک جعبه کوچک با صفحه نمایش یا بدون آن عرضه و با پایه مکشی یا چسبی روی شیشه جلوی خودرو نصب می‌شوند.
• USB: این نوع دش کم، مستقیماً به سیستم پخش خودرو (از طریق پورت USB) متصل می‌شود و تصاویر را روی صفحه نمایش آن نمایش می‌دهند و به همین روش نیز کنترل می‌شوند. کیفیت تصویرشان چندان بالا نیست، اما برای کسانی که نمی‌خواهند صفحه نمایش اضافی روی داشبورد داشته باشند، مناسب هستند.
• آینه‌ای: این مدل‌ها به جای آینه دید عقب خودرو نصب می‌شوند و خودشان نقش آینه را ایفا می‌کنند، با این تفاوت که دارای یک صفحه نمایش لمسی با سطح آینه‌ای هستند که می‌تواند تصویر دوربین را نمایش دهد.
• مخفی: ابعاد بسیار کوچکی دارند و به گونه‌ای طراحی می‌شوند که به‌طورنامحسوس در پشت آینه دید عقب یا نزدیک به سنسورهای خودرو نصب شوند و اغلبشان فاقد صفحه نمایش هستند.

مزایا و معایب دش کم ماشین

داشتن دوربین ثبت وقایع خودرو مزایای قابل توجهی دارد که بسیاری از رانندگان را به سمت استفاده از آن سوق داده است. با این حال، مانند هر وسیله الکترونیکی دیگری، معایبی نیز دارد که باید در نظر گرفته شوند. شناخت مزایا و معایب دش کم ماشین به ما کمک می‌کند تا تصویری یکپارچه و واقع‌گرایانه از این وسیله کاربردی به دست بیاوریم.

شیوه نصب دوربین ثبت وقایع خودرو

شیوه نصب دوربین ثبت وقایع خودرو بسته به نوع آن و ترجیحات راننده می‌تواند متفاوت باشد. به عنوان نمونه، دوربین ثبت وقایع خودرو بدون سیم کشی نیز وجود دارد، اما اصول کلی و مراحل مشترکی در نصب انواع مختلف وجود دارد که در اینجا به آن‌ها می‌پردازیم.

۱. انتخاب محل مناسب

مهم‌ترین نکته در انتخاب محل مناسب برای نصب دش کم، این است که نباید جلوی دید راننده را بگیرد. معمولاً بهترین مکان برای نصب دش کم، پشت آینه دید عقب و در مرکز شیشه جلو است. این موقعیت، کم‌ترین مزاحمت را برای راننده و سرنشینان ایجاد کرده و برای ضبط مسیر نیز بهترین زاویه دید را فراهم می‌کند. اگر دش کم شما دارای صفحه نمایش یا دکمه‌های کنترلی است، محلی را انتخاب کنید که دسترسی به آن‌ها آسان باشد.

اطمینان حاصل کنید که دوربین خودرو یا سیم‌های آن در مسیر باز شدن کیسه‌های هوا (ایربگ‌ها) قرار نگیرند. نصب دوربین در نزدیکی ستون‌های کناری یا سقف خودرو، باید با دقت انجام شود تا اختلالی در عملکرد ایمنی خودرو ایجاد نکند.

۲. نصب پایه نگه‌دارنده

پایه‌های نگه‌دارنده دوربین ثبت وقایع خودرو، عموماً سه دسته هستند:

• پایه مکشی: رایج‌ترین نوع پایه نگه‌دارنده دوربین خودرو است و به‌راحتی روی شیشه جلو چسبانده می‌شود. فقط قبل از نصب باید سطح شیشه را کاملاً تمیز و خشک کنید تا چسبندگی بهتری داشته باشد.
• پایه چسبی: برخی دش کم‌ها از چسب‌های دوطرفه قوی (معمولاً 3M) برای نصب استفاده می‌کنند. این پایه‌ها دوربین را ثابت نگه می‌دارند، اما جداسازی آن‌ها کمی دشوار است. باز هم، تمیز و خشک بودن سطح شیشه الزامی است.
• پایه آینه‌ای: در دش کم‌های آینه‌ای، دوربین روی آینه دید عقب خودرو نصب می‌شود.

۳. سیم کشی

شیوه سیم کشی برای نصب دوربین خودرو، به نوع منبع تغذیه آن بستگی دارد. ساده‌ترین روش، اتصال به فندکی خودرو است که باید سیم را به‌دقت در امتداد لبه‌های شیشه جلو، ستون و زیر داشبورد پنهان کنید تا دیده نشود و مزاحم رانندگی نباشد. می‌توانید از ابزارهای کوچک پلاستیکی برای فرو بردن سیم در فضای خالی بین پلاستیک‌های داخلی خودرو استفاده کنید. این روش ساده‌ترین شیوه نصب دوربین ثبت وقایع خودرو است، اما پورت فندک را اشغال می‌کند و فقط زمانی که خودرو روشن است، دوربین را فعال نگه می‌دارد.

برخی از دش کم‌ها نیاز به سیم کشی دارند که پیچیده‌تر است و نیاز به دانش اولیه در مورد سیستم برق خودرو یا کمک یک متخصص دارد. در این روش، باید کیت سیم کشی تهیه کنید که شامل یک جعبه کنترل کوچک برای محافظت از باتری خودرو در برابر تخلیه کامل هستند. کابل‌ها از طریق جعبه فیوز خودرو به منبع برق وصل می‌شوند و یک سیم به یک فیوز همیشه فعال (برای حالت پارک) و یک سیم به یک فیوز فعال با سوئیچ (برای ضبط در حین رانندگی) متصل می‌شود. مزیت بزرگ این روش، این است که حتی در زمان خاموش بودن خودرو، ضبط ادامه پیدا می‌کند.

۴. نصب دوربین دوم یا سوم (در صورت وجود)

اگر از دوربین‌های چند کاناله استفاده می‌کنید، باید کابل دوربین عقب را از سقف و در امتداد ستون کناری شیشه عقب رد کنید و به شیشه عقب خودرو متصل نمایید. برخی از مدل‌ها نیز دارای دوربین داخل کابین هستند که در کنار دوربین اصلی یا جداگانه نصب می‌شود و رو به داخل کابین قرار می‌گیرد.

۵. تنظیم زاویه و تست دوربین

پس از نصب، دوربین را روشن کنید و از طریق صفحه نمایش خود آن یا اپلیکیشن موبایل (اگر Wi-Fi دارد)، زاویه دید را تنظیم کنید. مطمئن شوید که جاده به‌خوبی در کادر قرار دارد و بخشی از کاپوت خودرو نیز دیده می‌شود تا مرجع مناسبی برای زاویه دید فراهم شود. چند دقیقه فیلم‌برداری کنید و سپس آن را بازبینی کنید تا از کیفیت تصویر و ضبط صدا مطمئن شوید.

درصورتی‌که با قابلیت‌های دوربین ثبت وقایع خودرو آشنا شده‌اید، اکنون زمان آن رسیده است که با بهترین مدل‌های ۳۶۰ درجه نیز آشنا شوید. برای انتخابی آگاهانه‌تر، توصیه می‌کنیم مطلب بهترین دوربین ثبت وقایع خودرو ۳۶۰ درجه را مطالعه کنید.

کلام آخر

در این مقاله، توضیح دادیم که دش کم چیست و با کاربرد دوربین ثبت وقایع خودرو نیز آشنا شدیم. این وسیله کوچک، ابزاری قدرتمند برای افزایش امنیت و آرامش خاطر در جاده‌ها است که تمامی شواهد در تصادفات و سایر اتفاقات غیرقابل پیش‌بینی را مستند می‌کند. دوربین‌های خودرو با اتصال به فندکی یا سیم کشی مستقیم، به‌طورمداوم فیلم‌برداری و ویدیوها را به‌صورت قطعات کوتاه چند دقیقه‌ای روی کارت حافظه ذخیره می‌کنند.

سنسور ضربه (G-sensor) به‌کار رفته در دوربین ثبت وقایع خودرو، تغییرات ناگهانی مانند ضربه، ترمز شدید، یا تصادف را تشخیص می‌دهد و چند ثانیه قبل و بعد از آن را در یک پوشه جداگانه ضبط می‌کند. این دوربین‌ها بر حسب تعداد کانال (دوربین) و فرم فاکتور خود به چند نوع مختلف تقسیم می‌شوند. در نهایت، شیوه نصب دوربین ثبت وقایع خودرو را توضیح دادیم که مستلزم انتخاب محل مناسب، نصب پایه، سیم کشی، نصب دوربین‌های بعدی (در صورت وجود)، تنظیم و تست آن‌ها می‌شود.

نوع دش کم	پوشش جلو	پوشش عقب	پوشش کابین	نصب آسان	پنهان بودن
تک کاناله	✅	❌	❌	✅	❌
دو کاناله (جلو + عقب)	✅	✅	❌	✅	❌
دو کاناله (جلو + داخل)	✅	❌	✅	✅	❌
سه کاناله	✅	✅	✅	❌	❌
۳۶۰ درجه	✅	✅	✅	✅	❌
آینه‌ای	✅	✅	❌	✅	✅
مخفی	✅	❌	❌	❌	✅

پرسش های متداول در مورد دوربین ثبت وقایع خودرو

🔗 منابع: nextbase | halfords | timesofindia