اگر در مناطق شمالی یا جنوبی کشور زندگی می‌کنید و همیشه با رطوبت بالای هوا سروکار دارید، حتما با زنگ زدگی قطعات فلزی ماشین آشنا هستید. زنگ زدگی یکی از مشکلاتی است که برای فلزات، به ویژه در خودروها و ماشین‌آلات صنعتی در اثر واکنش شیمیایی آهن با اکسیژن و رطوبت ایجاد می‌شود. راه‌های مختلفی برای از بین بردن زنگ زدگی وجود دارد که یکی از ساده‌ترین و کم‌هزینه‌ترین آن‌ها استفاده از روغن ترمز است. اگر کنجکاوید که بدانید روغن ترمز چه خاصیتی دارد و چگونه می‌تواند زنگ زدگی فلزات خودرو را از بین ببرد در ادامه با ما همراه باشید.
چرا فلزات خودرو زنگ می‌زنند؟
زنگ زدگی یا زنگار بستن به پدیده‌ای گفته می‌شود که در آن یک پوسته قهوه‌ای رنگ مایل به سرخ روی سطح فلزات ایجاد می‌شود. فلزات در مجاورت با رطوبت و اکسیژن یا دچار خوردگی می‌شوند یا زنگ زدگی. آهن از آن دست فلزهایی است که دچار زنگ زدگی می‌شود و در آلیاژهای فلزی مثل فولاد هم وجود دارد. بسیاری از بخش‌های فلزی خودرو مثل بدنه توسط لایه‌ای از رنگ یا مواد ضد زنگ پوشانده شده‌اند؛ اما قطعاتی هم هستند که سطح آن‌ها مستقیما با اکسیژن و رطوبت در تماس است. به همین خاطر اگر خودروی شما در معرض رطوبت بالا، دمای بالا و یا آلاینده‌های جوی باشد به مرور زمان شاهد زنگ زدگی برخی از قطعات آن خواهید بود.
خواص شیمیایی روغن ترمز
راه‌های مختلفی برای از بین بردن زنگ زدگی فلزات، مثل استفاده از اسپری‌های ضد زنگ، تینر، سرکه، نوشابه و… وجود دارد اما خواص شیمیایی روغن ترمز باعث می‌شود که بسیاری از افراد ترجیح بدهند این گزینه را انتخاب کنند. اگر ساختار روغن ترمز را بررسی کنیم می‌بینیم که این سیال بر پایه مواد پلی گلیکول و ترکیبی از روان‌کننده‌ها، حلال‌های شیمیایی و همچنین افزودنی‌های مصنوعی ساخته شده است. ترکیب این مواد علاوه بر اینکه روغن ترمز را برای سیستم ترمز خودرو به یک مایع ایده‌آل تبدیل می‌کند، خاصیت ضد زنگ نیز به آن می‌دهد. روغن ترمز به راحتی در منافذ ریز زنگ زدگی نفوذ می‌کند و پیوند بین اکسید آهن و فلز را از بین می‌برد. روغن ترمز به قدری قدرتمند است که علاوه بر از بین بردن زنگ، از آن برای رفع مشکل روغن سوزی خودرو نیز استفاده می‌کنند.
برای مطالعه بیشتر درباره خاصیت روغن ترمز می‌توانید مقاله ریختن روغن ترمز در جای شمع خودرو را مطالعه کنید.
موارد استفاده روغن ترمز برای زنگ زدگی
اگرچه استفاده از روغن ترمز یک روش صنعتی نیست که زنگ زدگی‌ها در ابعاد بزرگ، مثل قطعات ماشین‌آلات صنعتی را از بین ببرند، اما می‌تواند به عنوان یک ماده ضد زنگ به شما کمک کند تا فلزات خودروتان را از اکسید آهن نجات دهید. هر قطعه‌ای در خودرو که از آهن یا آلیاژهای آهن ساخته شده باشد و لایه‌ای از رنگ روی آن نباشد در معرض زنگ زدگی قرار دارد؛ و شما اگر راهی برای دسترسی به این قطعه داشته باشید می‌توانید به سادگی اقدام به از پاکسازی آن کنید.
دیسک ترمز
یکی از قطعاتی که معمولا بیشتر از سایر قطعات خودرو در معرض زنگ زدن قرار دارد دیسک ترمز است. اگر خودروی شما رینگ فولادی داشته باشد، دیسک ترمز و زنگ زدگی روی آن بدون باز کردن چرخ‌ها قابل مشاهده نیست. اما اگر چرخ‌های ماشین شما رینگ آلومینیومی داشته باشند، به راحتی می‌توانید اکسید آهن روی دیسک ترمز را ببینید.
لوله اگزوز
با اینکه بخش‌های مختلف لوله اگزوز ممکن است از فلزات مختلفی تشکیل شده باشند که به این راحتی‌ها زنگ نزنند، قسمت‌هایی مثل دهانه اگزوز همیشه در معرض زنگ زدگی قرار دارند. برخی از افراد با تعویض سری اگزوز، زنگ زدگی این قسمت را می‌پوشانند اما بعضی‌ها هم ترجیح می‌دهند که زنگ زدگی را از بین ببرند.
فلزات بدون رنگ
هر قسمتی از خودرو که از ترکیبات آهن تشکیل شده باشد و رنگی روی آن نباشد، در معرض زنگ زدگی قرار دارد. در بسیاری از مواقع می‌بینیم که قطعاتی در سیستم تعلیق خودرو، یا بخش‌هایی که نزدیک موتور قرار دارند دچار زنگ زدگی می‌شوند.
پیچ و مهره
قطعات مختلف خودرو، به ویژه در بخش جلوبندی با پیچ و مهره به یکدیگر متصل می‌شوند. این اتصالات با پیچ و مهره ممکن است به مرور زمان بر اثر مجاورت با اکسیژن و رطوب دچار زنگ زدگی شود.
مراحل از بین بردن زنگ زدگی با روغن ترمز
از بین بردن اکسید آهن از روی فلزات زنگ زده با روغن ترمز اصلا کار دشواری نیست. اگر قطعه مورد نظر شما دور از دسترس نیست، به راحتی می‌توانید این کار را با مقدار کمی روغن ترمز انجام دهید. فقط کافی است مراحل زیر را به ترتیب دنبال کنید.
۱. آماده‌سازی
مقداری روغن ترمز، یک برس نرم یا مسواک و یک دستمال تمیز آماده کنید و سپس راه دسترسی به قطعه مورد نظر را باز بگذارید؛ برای مثال اگر قصد از بین بردن زنگ زدگی دیسک چرخ را دارید، پس از گذاشتن جک زیر خودرو، مهره‌های چرخ را باز کرده آن را از جای خود جدا کنید.
برای از بین بردن زنگ زدگی با روغن ترمز، نیازی به روغن ترمز تازه ندارید. اگر روغن قبلا استفاده شده باشد هم همچنان خاصیت پاک‌کنندگی دارد.
۲. ریختن روغن ترمز
با توجه به مساحت سطح مد نظر، چند قطره روغن ترمز روی آن بریزید و منتظر بمانید. روغن ترمز برای سست کردن پیوند مولکول‌های اکسید آهن با سطح فلز نیاز به زمان دارد. حداقل ۵ تا ۱۰ دقیقه صبر کنید و سپس به سراغ مرحله بعد بروید.
۳. پاک کردن زنگ
حالا که روغن ترمز به خوبی در منافذ اکسید آهن نفوذ کرد، نوبت آن است که با یک برس نرم یا مسواک اقدام به پاکسازی زنگار از روی قطعه کنید. توجه داشته باشید که استفاده از فرچه‌های زبر و فلزی می‌تواند به قطعه آسیب برساند.
۴. تکرار مراحل قبل
در بیشتر مواقع لازم است تا با چند بار ریختن روغن ترمز و پاک کردن زنگ زدگی مراحل ۲ و ۳ را تکرار کنید. این فرایند را تا جایی ادامه دهید که یا اثری از اکسید آهن باقی نماند و یا دیگر تغییری در وضعیت سطح قطعه ایجاد نشود.
۵. تمیز کردن قطعه
در نهایت قطعه را با آب بشویید و با استفاده از یک دستمال تمیز تمام سطح قطعه را پاک کنید و مطمئن شوید که قطره‌ای از روغن ترمز روی آن باقی نمانده است. حالا می‌توانید با بستن قطعات همه چیز را به حالت اولیه برگردانید.
مزایا و معایب استفاده از روغن ترمز برای زنگ زدگی
با وجود اینکه بسیاری از افراد استفاده از روغن ترمز برای پاک کردن زنگ زدگی را یک روش اثربخش و مقرون‌به‌صرفه می‌دانند، برخی‌ها روش‌های دیگری را ترجیح می‌دهند. برای اینکه بتوانید دید بهتری نسبت به این روش داشته باشید و تشخیص دهید که آیا برای شما مناسب است یا نه، بهتر است نقاط قوت و ضعف آن را بررسی کنید.
- به هیچ هزینه اضافی نیاز ندارد
- در خانه قابل انجام است
- دردسری ندارد و مراحل آن ساده است
- در کمتر از نیم ساعت انجام می‌شود
- برای زنگ زدگی‌های غیر سطحی کاربردی نیست
- به اندازه اسپری ضد زنگ استاندارد نیست
هشدارهای ایمنی هنگام استفاده از روغن ترمز
ایمنی همیشه حرف اول را در تعمیرات مربوط به ماشین می‌زند. اگر می‌خواهید برای از بین بردن زنگ زدگی از روغن ترمز استفاده کنید و نگران نکات ایمنی آن هستید، کافی است این چند نکته را در نظر داشته باشید.
۱. مراقب باشید روغن ترمز روی بدنه ماشین نریزد
روغن ترمز ماده‌ای است که خاصیت خورندگی دارد و اگر به مدت کافی روی سطح رنگ شده بماند، می‌تواند به آرامی لایه رنگ را از بین ببرد. پس هنگام استفاده از این ماده برای از بین بردن زنگ زدگی مراقب باشید که روی بدنه ماشین ریخته نشود و اگر هم تماسی با بدنه داشت، به سرعت با یک دستمال تمیز آن را از روی رنگ ماشین پاک کنید.
۲. روغن ترمز را روی هر قطعه‌ای نریزید
بهتر است برای قطعات حساسی که دقیق بودن ابعاد آن‌ها خیلی مهم است، به سراغ استفاده از روغن برای پاک کردن زنگ زدگی نروید و نسبت به تعویض قطعه اقدام کنید. روغن ترمز فقط برای فلزاتی که آهن دارند خاصیت از بین بردن اکسید دارد و روی قطعات لاستیکی نه تنها کاربردی ندارد، بلکه می‌تواند آسیب‌زننده هم باشد.
۳. مراقب تماس روغن ترمز با پوست خود باشید
روغن ترمز، به ویژه زمانی که استفاده شده باشد، دارای ترکیبات شیمیایی مختلف است که می‌تواند به پوست آسیب بزند. حتما دستان خود را بلافاصله پس از انجام کار بشویید و مراقب باشید که روغن به هیچ عنوان با چشم‌ها و منافذ باز پوست تماس نداشته باشد.
روغن ترمز خودرو را از کجا بخریم؟
اگر قصد خرید روغن ترمز خودروتان را دارید، کافی است به سایت ترب مراجع کنید و وارد دسته‌بندی روغن ترمز شوید. تنوع بسیار بالایی از محصولات مربوط به روغن ترمز را می‌توانید در ترب مشاهده کنید. پس از بررسی قیمت‌ها و پیدا کردن محصول مورد نظر، هم می‌توانید آن را از فروشندگان آنلاین خریداری کنید و هم فروشگاه‌های حضوری محصول را ببینید.
جمع‌بندی
استفاده از روغن ترمز برای از بین بردن زنگ زدگی پیچ و مهره‌ها، دیسک ترمز و لوله اگزوز خودرو که همیشه در معرض زنگ زدگی هستند، بسیار کاربردی است. با این حال، باید بدانید که این روش برای زنگ زدگی‌های سطحی مناسب است و در موارد شدیدتر ممکن است به کار نیاید. برای پیشگیری از زنگ زدگی مجدد، پیشنهاد می‌کنیم از پولیش یا یک ماده محافظت‌کننده روی سطح قطعه استفاده کنید.
| شماره مرحله | توضیحات |
|---|---|
| ۱ | آماده سازی روغن، برس نرم، دستمال تمیز و دسترسی به قطعه |
| ۲ | ریختن روغن ترمز روی قطعه و منتظر ماندن |
| ۳ | تمیز کردن سطح زنگ زده با برس نرم یا مسواک |
| ۴ | تکرار کردن مراحل قبل تا ۳، ۴ بار |
| ۵ | شستشوی قطعه با آب و پاک کردن آن با دستمال تمیز |
پرسش های متداول در مورد از بین بردن زنگ زدگی با روغن ترمز
پس از پاکسازی زنگ زدگی قطعات به کمک روغن ترمز می‌توانید برای قطعاتی که سطح آن‌ها با قطعه دیگری در تماس نیست از یک لایه پولیش یا جلا استفاده کنید تا دیگر زنگ نزند.
خیر. روغن ترمز فقط پیوند اکسید روی فلز را سست می‌کند و آسیبی به فلز پایه نمی‌رساند.
اگر پس از ۳، ۴ بار ریختن روغن ترمز و پاک کردن آن هنوز بخش زیادی از اکسید آهن باقی مانده بود، احتمالا باید به سراغ روش‌های دیگری بروید.
روغن ترمز می‌تواند زنگ زدگی‌های سطحی را از روی قطعات آهنی و فولادی خودرو پاک کند.
