یخچال از پرکابردترین وسایل خانگی است که خرابی یا کارکرد غیرعادی آن میتواند به دردسر بزرگی تبدیل شود. یکی از مشکلات رایج، یکسره کار کردن یخچال است؛ حالتی که در آن موتور دستگاه بهجای اینکه بهصورت دورهای قطع و وصل شود، بدونتوقف روشن میماند. سوال این است که در چنین شرایطی، از کجا بفهمیم یخچال یکسره کار میکند؟ و این موضوع چه نشانهها و پیامدهایی دارد. در این مقاله به بررسی دلایل، نشانهها و راهکارهای تشخیص این مشکل میپردازیم تا بتوانید قبل از بروز خرابی جدی، مشکل یخچال خود را شناسایی کنید.
نشانههای یکسره کار کردن یخچال
پرسش اول، این است که از کجا بفهمیم یخچال یکسره کار میکند؟ با بررسیهای نشانههای زیر، میتوان این موضوع را فهمید.
- صدای مداوم کمپرسور: کمپرسور هر نوع یخچال ازجمله یخچال فریزر ساید بای ساید، باید بهصورت چرخهای کار کند؛ یعنی برای مدتی روشن شده، دمای داخل را بهحد مطلوب برساند و سپس برای مدتی خاموش شود تا استراحت کند. اگر ساعتها است که کمپرسور صدای ممتد و یکنواخت دارد، یعنی یخچال یکسره کار میکند.
- گرمای غیرعادی پشت یخچال: گرم بودن کنارهها یا پشت یخچال، طبیعی است. اما اگر این قسمتها بهطور مداوم و غیرعادی داغ هستند (بهطوری که لمس کردن آن برای چند ثانیه سخت باشد)، این یعنی موتور برای دفع گرمای ناشی از کارکرد بیوقفه، فشار بسیار زیادی را تحمل میکند.
- ایجاد برفک سنگین و غیرعادی: حتی در یخچالهای جدید، کارکرد مداوم میتواند سیستم برفکزدایی (دیفراست) را مختل کند. اگر قسمت فریزر یا حتی روی دیواره داخلی قسمت یخچال، یک لایه ضخیم و غیرمعمول برفک یا یخ ایجاد شده، نشانهای از یکسره کار کردن یخچال است.
- یخ زدن مواد غذایی در طبقات یخچال: یکی از نشانههایی که بهسادگی میتوان آن را تشخیص داد، یخ زدن مواد غذایی در یخچال است. در یخچال فریزر بالاپایین وقتی میبینید سبزیجات، شیر یا سایر مواد خوراکی شما که در طبقات بالا قرار دارند یخ زدهاند، میتواند بهدلیل خرابی سنسور دما یا ترموستات باشد.
علت یکسره کارکردن یخچال چیست؟

موارد مختلفی را میتوان بهعنوان علت یکسره کارکردن یخچال مطرح کرد؛ این دلایل گاهی بسیار ساده هستند و خودتان قادر به حل آنها هستید، اما گاهی بهدلیل نقص فنی جدی ایجاد میشوند که برطرف کردنشان نیاز به متخصص دارد.
- خرابی یا کثیفی لاستیک دور درب: وظیفه این لاستیک، چه در یخچال فریزر دوقلو و چه در دیگر یخچالها، جلوگیری از ورود هوای گرم است. اگر خشک و پاره شده باشد یا بهدرستی به بدنه نچسبد، هوای گرم به داخل یخچال نفوذ میکند و کمپرسور برای جبران این گرمای ورودی، مجبور میشود بیوقفه کار کند.
- کثیف بودن کویلهای کندانسور: لولههای سیاه و مشبک در پشت یا زیر یخچال، وظیفه دارند گرمای جذبشده از داخل یخچال را به بیرون منتقل کنند. وقتی این لولهها کثیف باشند، نمیتوانند بهدرستی گرما را دفع کنند. در نتیجه، سیستم خنککننده برای رسیدن به دمای مطلوب، فشار بیشتری را تحمل کرده و یکسره کار میکند.
- تنظیم نادرست دما (ترموستات): گاهی اوقات علت مشکل، تنها یک تنظیم اشتباه است. اگر دمای ترموستات را روی سردترین درجه تنظیم کرده باشید، بهخصوص در محیطهای گرم، کمپرسور برای رسیدن و نگه داشتن آن دما باید تقریباً بدون توقف کار کند.
- خرابی ترموستات یا سنسور دما: ترموستات مغز متفکر انواع یخچال، فریزر و آب سردکن است. این قطعه دما را اندازهگیری کرده و به کمپرسور فرمان روشن یا خاموش شدن میدهد. اگر ترموستات خراب شود، ممکن است در این فرایند اختلال ایجاد شود و کمپرسور به کار خود ادامه دهد.
- ایراد در سیستم دیفراست: وظیفه این سیستم این است که برفکهای ایجادشده روی کویلهای اواپراتور (صفحات خنککننده داخلی) را آب کند. اگر هیتر، تایمر یا سنسور دیفراست خراب شود، این برفکها به لایههای ضخیم یخ تبدیل شده و جلوی گردش هوای سرد را میگیرند. در این حالت، یخچال قدرت خنککنندگی خود را از دست میدهد و کمپرسور برای جبران، یکسره کار میکند.
- نشتی گاز: اگر در لولهها نشتی بهوجود بیاید و گاز کم شود، توانایی خنککنندگی یخچال بهشدت افت میکند. در چنینی شرایطی، سنسور دما هیچوقت به دمای تنظیمشده نمیرسد و در نتیجه، کمپرسور دائم کار میکند.
اگر یخچال یکسره کار کنه چی میشه؟

به پرسش مهم بعدی میرسیم که اگر یخچال یکسره کار کنه چی میشه؟ شاید صدای ممتد یخچال بهمرور زمان عادی به نظر برسد، اما نادیده گرفتن این زنگ خطر میتواند عواقب پرهزینه و جدی بههمراه داشته باشد.
- افزایش هزینه قبض برق: یخچال یکی از پرمصرفترین لوازم خانگی است، که بهصورت چرخهای کار میکند. وقتی این چرخه از بین برود و دستگاه ۲۴ ساعته کار کند، مصرف برق آن چندین برابر میشود.
- کاهش شدید عمر کمپرسور: کارکرد مداوم یخچال باعث داغ شدن بیش از حد، فرسودگی شدید و استهلاک سریع کمپرسور میشود. در واقع، شما در حال فشار آوردن به گرانترین قطعه دستگاه خود هستید که خرابی آن در بسیاری از موارد به معنای پایان عمر یخچال و نیاز به خرید یک دستگاه جدید است.
- سرمایش نامناسب و فاسد شدن مواد غذایی: یخچال در اثر یکسره کار کردن، قدرت سرمایشی خود را از دست میدهد. در نتیجه، دمای داخل به حد ایمن برای نگهداری مواد غذایی نمیرسد و خوراکیهای شما، بهخصوص لبنیات و گوشت، در معرض فساد و رشد باکتریها قرار میگیرند.
- فرسودگی سایر قطعات و افزایش سر و صدا: لرزش و کارکرد دائمی نهتنها به کمپرسور، بلکه به سایر قطعات مانند فنها، لولهها و اتصالات داخلی نیز فشار میآورد. این استهلاک، بهمرور زمان باعث ایجاد صداهای ناهنجار و جدیدی در یخچال میشود و احتمال خرابیهای پیشبینی نشده را نیز بالا ببرد.
چگونه مشکل یکسره کار کردن یخچال را برطرف کنیم؟

در بسیاری از موارد میتوان با چند اقدام ساده، مشکل یکسره کار کردن یخچال فریزر را برطرف کرد.
- ترموستات را بررسی و تنظیم کنید: مطمئن شوید که دمای یخچال روی سردترین حالت تنظیم نشده باشد. ترموستات را روی یک درجه متوسط (معمولاً بین ۳+ تا ۴+ درجه سانتیگراد برای یخچال و ۱۸- درجه برای فریزر) قرار دهید.
- لاستیک دور درب را بررسی و تمیز کنید: با یک پارچه نرم آغشته به آب گرم و کمی مایع ظرفشویی، لاستیک دور درب را تمیز کنید تا هرگونه چربی یا ذره غذایی که مانع بسته شدن کامل درب میشود، پاک شود. همزمان، بهدنبال ترک، پارگی یا دفرمه شدن لاستیک باشید. اگر آسیب جدی دیده، باید آن را تعویض کنید.
- کویلهای کندانسور را تمیز کنید: برای این کار، ابتدا یخچال را از برق بکشید، کمی آن را از دیوار فاصله دهید و با استفاده از سر برسی جاروبرقی، تمام کثیفیهایی که روی لولههای کندانسور جمع شده را پاک کنید.
- فضای کافی برای تنفس یخچال فراهم کنید: یخچال برای دفع گرما، به گردش هوا در اطراف خود نیاز دارد. مطمئن شوید که حداقل ۵ تا ۱۰ سانتیمتر از پشت و کنارهها با دیوار یا کابینت فاصله داشته باشد. همچنین، آن را از منابع گرمازا مانند اجاق گاز، شوفاژ یا پنجرهای که نور مستقیم خورشید به آن میتابد، دور نگه دارید.
درصورتیکه با انجام اقدامات فوق مشکل یکسره کار کردن یخچال برطرف نشد، از انجام اقدامات بیشتر خودداری و با یک تعمیرکار متخصص تماس بگیرید.
کلام آخر
کارکرد بیوقفه یخچال، علاوهبر افزایش چشمگیر قبض برق، عمر گرانترین قطعه دستگاه یعنی کمپرسور را بهشدت کاهش میدهد. اگر میپرسید از کجا بفهمیم یخچال یکسره کار میکند؟ باید گفت صدای مداوم کمپرسور، گرمای غیرعادی پشت یخچال و برفک زدن، واضحترین نشانههای آن هستند.
در اکثر مواقع با بررسی و اصلاح مواردی مثل دما، درزگیر، تمیزی کویلها و تهویه مناسب میتوان مشکل یکسره کار کردن یخچال را برطرف کرد. در صورتی که این اقدامات نتیجهای نداشته باشد، باید از یک متخصص کمک گرفت تا از آسیبهای بیشتر به یخچال و افزایش هزینهها جلوگیری شود.
پرسش های متداول در مورد علت یکسره کار کردن یخچال
در ۴۸ ساعت اولیه پس از نصب، در روزهای بسیار گرم تابستان، یا بلافاصله بعد از پر کردن آن با حجم زیادی مواد غذایی. در این شرایط، کارکرد طولانی برای رسیدن به دمای مطلوب، طبیعی است.
کمپرسورهای اینورتر برای حفظ دمای ثابت، بهطور مداوم با سرعتهای متغیر کار میکنند. بنابراین صدای کار کردن آنها تقریباً همیشه به گوش میرسد اما شدت آن کم و زیاد میشود.
قابلیت Fast Cool که اسم آن در یخچالهای مختلف فرق میکند، بهطور موقت ترموستات را نادیده گرفته و کمپرسور را برای چند ساعت یکسره روشن نگه میدارند. بنابراین، نباید همیشه این حالت را روشن گذاشت.
اگر یخچال یکسره کار میکند و درعینحال دمای داخل آن به حد مطلوب نمیرسد، احتمالاً کمپرسور یا سیستم خنککننده مشکل دارد. اما اگر دما مناسب است و تنها کارکرد طولانی مشاهده میشود، بهتر است ابتدا عواملی مثل درزگیر، تهویه، کویلها و تنظیمات بررسی شوند و در صورت عدم نتیجه، به تعمیرکار ماهر مراجعه کنید.
🔗 منابع: dependableservices | asurion | frigidaire