با افزایش قیمت لوازم خانگی بزرگ ازجمله یخچال و فریزر در سال‌های اخیر، بسیاری از مردم به خرید یخچال دست دوم روی آورده‌اند. بزرگ‌ترین مزیت این کار، پرداخت هزینه کم‌تر است، اما ریسک بالایی هم دارد. نگرانی اصلی خریداران، سلامت موتور و قطعات داخلی است که اغلب در نگاه اول قابل‌تشخیص نیستند و در صورت خرابی، هزینه‌های سنگینی را تحمیل می‌کنند. باتوجه به اینکه هزینه‌های کارشناسی هم بالا رفته، در این مقاله به شما یاد می‌دهیم که چطور بدون دانش فنی و تخصص، خودتان یخچال دست دوم را تست کنید.
چطور سلامت فنی یخچال دست دوم را قبل از خرید بررسی کنیم؟
بخش حیاتی راهنمای خرید یخچال دست دوم، اطمینان از سلامت موتور (کمپرسور) و سیستم سرمایش است. این تست‌ها باید حتما در حضور فروشنده و قبل از بارگیری دستگاه انجام شوند.
- تست صدا و لرزش غیرعادی (صدای کمپرسور): در اولین مرحله تست یخچال دست دوم قبل از خرید، باید مطمئن شوید که کمپرسور صدای یکنواخت و آرامی تولید کند. صدای کارکردن باید منظم و شبیه به یک وزوز ملایم باشد. اگر کمپرسور صدای بلند و شدید تولید می‌کند، نشان‌دهنده استهلاک بالا، شل‌شدن قطعات داخلی یا نقص در سیم‌پیچ موتور است. در این حالت، از خرید آن خودداری کنید.
- تست گرمای بدنه (میزان سلامت سیستم تبرید): لوله‌های شبکه‌ای پشت یخچال (کندانسور) باید بعد از مدتی کار کردن، گرم باشند. گرمای ملایم نشان می‌دهد سیستم تخلیه گرما به‌درستی کار می‌کند. اگر این قسمت کاملا سرد یا بیش از حد داغ شده (به‌حدی که نتوانید دست خود را روی آن نگه دارید)، نشان‌دهنده نقص در سیستم گردش گاز یا کمپرسور است.
- عملکرد سرمایشی: یخچال و فریزر را به برق بزنید و حدود ۲۰ تا ۳۰ دقیقه صبر کنید. سپس انگشت خود را روی لوله‌های فلزی داخل فریزر (اواپراتور) یا بدنه داخلی بگذارید. باید بلافاصله احساس سرمای شدید (یخ‌زدگی) کنید. در قسمت یخچال نیز، باید خنکی مطلوبی احساس شود. اگر فقط کمی خنک شده و پس از نیم ساعت به سرمای کافی نرسیده، نشان‌دهنده ضعف موتور، کمبود گاز مبرد یا مشکل ترموستات است.
- تست ترموستات و قطع و وصل شدن خودکار: یخچال سالم باید پس از رسیدن به دمای مورد نظر، به‌صورت خودکار خاموش شود و پس از بالا رفتن دما، دوباره شروع به‌کار کند. برای تست این موضوع، ولوم ترموستات را روی یک درجه نسبتا بالا تنظیم کنید و منتظر بمانید تا کمپرسور خاموش شود. سپس دما را کمی پایین بیاورید. کمپرسور باید مجددا شروع به‌کار کند. اگر موتور مدام کار می‌کند و اصلا خاموش نمی‌شود، یعنی ترموستات مشکل دارد.
- تست فن‌های داخلی و بیرونی: در پشت یخچال، فن کوچکی برای خنک کردن کندانسور وجود دارد. بررسی کنید که این فن (اگر وجود داشت) به‌درستی در حال چرخش باشد. کثیفی یا عدم چرخش فن می‌تواند باعث افزایش دمای موتور و خرابی آن شود. همچنین، در مدل‌های نوفراست (بدون برفک)، باید هنگام باز کردن درب فریزر، جریان هوای سرد را احساس کنید (ممکن است فن با باز شدن درب متوقف شود).
اگر داخل فریزر مقدار زیادی برفک یا یخ‌زدگی غیرعادی مشاهده کردید (در مدل‌های ضدبرفک)، یعنی المنت، ترموفیوز یا فن‌های مربوط به برفک‌زدایی خراب هستند که تعمیرشان می‌تواند هزینه‌بر باشد.
اگر موتور یخچال شما قطع و وصل نمی‌شود، احتمالا یکسره کار می‌کند. ما در مقالات قبلی وبلاگ ترب به‌طور کامل توضیح داده‌ایم که از کجا بفهمیم یخچال یکسره کار می‌کند.
چطور ظاهر و بدنه یخچال کارکرده را بررسی کنیم؟
بررسی سلامت ظاهری و بدنه یخچال کارکرده، یکی از مهم‌ترین مراحل کنترل سلامت دستگاه است که علاوه‌بر زیبایی، به‌طور مستقیم در بازدهی و عملکرد طولانی‌مدت دستگاه نیز تاثیر می‌گذارد.
بررسی رنگ و بدنه خارجی
ظاهر یخچال و فریزر، میزان وسواس و دقتی که در نگهداری از آن شده را نشان می‌دهد. موارد زیر را طبق راهنمای خرید یخچال دست دوم بررسی نمایید.
- زنگ‌زدگی و پوسیدگی: لبه‌های درب، زیر کابینت و قسمت‌های پایینی بدنه را به‌دقت بررسی کنید. وجود زنگ‌زدگی‌های گسترده، به‌خصوص در قسمت‌های فلزی، می‌تواند نشان‌دهنده قرارگیری طولانی‌مدت در محیط مرطوب باشد که عمر مفید دستگاه را کاهش می‌دهد.
- فرورفتگی و خط و خش‌های عمیق: خط و خش‌های سطحی معمولا مشکل‌ساز نیستند، اما فرورفتگی‌ها را جدی بگیرید. وجود فرورفتگی‌های بزرگ یا خمیدگی در بدنه (به‌ویژه در کناره‌ها)، ممکن است به لوله‌های داخلی گاز مبرد آسیب رسانده باشد.
- تغییر رنگ: یکنواخت نبودن رنگ می‌تواند نشان‌دهنده آفتاب‌سوختگی یا تماس با مواد شیمیایی قوی باشد.
بررسی لاستیک‌های دور درب (عایق‌بندی)
ضعف در لاستیک‌های درب، باعث نشت هوای سرد و کارکرد مداوم موتور می‌شود که هزینه سنگینی به‌بار می‌آورد. برای تست عایق‌بندی، یک اسکناس کاغذی را لای لاستیک دور درب بگذارید و درب را ببندید. اگر بتوانید اسکناس را به‌راحتی بیرون بکشید، لاستیک خاصیت چسبندگی و عایق‌بندی خود را از دست داده. این تست را در نقاط مختلف درب انجام دهید. همچنین، بررسی کنید که لاستیک‌ها خشک، ترک‌خورده، پاره یا از جای خود خارج نشده باشند. اگر لاستیک سفت و سخت شده باشد، به‌خوبی عایق نمی‌کند.
سلامت بخش‌های داخلی، کشوها و طبقات
مرحله بعدی تست یخچال دست دوم قبل از خرید، بررسی بخش‌های داخلی است.
- نور و لامپ داخلی: مطمئن شوید که چراغ داخلی با باز شدن درب روشن می‌شود. خرابی لامپ یکی از نشانه‌های مشکلات الکتریکی است که البته، معمولا زیاد جدی نیستند.
- شکستگی قطعات پلاستیکی: تمامی کشوها، قفسه‌ها و نگهدارنده‌های درب را بررسی کنید. هزینه جایگزینی این قطعات (به‌خصوص در مدل‌های خارجی) معمولا کم نیست.
- بوی نامطبوع: بوی شدید و ماندگار داخل یخچال (ترشیدگی، ماهی یا مواد شیمیایی) بسیار سخت از بین می‌رود و نشان می‌دهد در عایق‌های داخلی نفوذ کرده.
گاهی اوقات چراغ یخچال روشن است ولی کار نمی‌کند. ما ۹ علت این مشکل و روش حل آن را بررسی کرده‌ایم.
اتصالات آب و یخ‌ساز
اگر قصد خرید یخچال فریزر ساید بای ساید دارید، به این موارد دقت کنید:
- آبریز و یخ‌ساز: در صورت امکان اتصال به آب شهری در محل فروشنده، حتما عملکرد آبریز و یخ‌ساز را تست کنید.
- نشانه‌های نشت آب: زیر آبریز و داخل مخزن را بررسی کنید. وجود رطوبت یا رسوب زیاد می‌تواند نشانه نشتی یا خرابی شیر برقی باشد.
مشخصات فنی و غیرفنی که باید از فروشنده بپرسید
سوالاتی که از فروشنده می‌پرسید، مکمل بررسی‌های نحوه عملکرد قبل از خرید هستند. با پرسش سوالات مناسب، از ضررهای آینده جلوگیری خواهید کرد.
- مدت زمان کارکرد و سال تولید: از فروشنده بپرسید یخچال چند سال کار کرده. به‌دنبال یخچال‌هایی باشید که عمر آن‌ها ترجیحا از ۵ تا ۷ سال بیشتر نباشد. تاریخ تولید معمولا روی برچسب انرژی یا پلاک مشخصات فنی داخل یخچال یا پشت آن درج شده که برای اطمینان بیشتر، می‌توانید خودتان بررسی نمایید.
- سابقه تعمیرات و تعویض قطعات: این مهم‌ترین سوال است. بپرسید آیا موتور، کمپرسور یا گاز یخچال تا به‌حال تعویض یا شارژ شده؟ اگر موتور تعویض شده باشد، باید مطمئن شوید که قطعه جایگزین، اصلی و باکیفیت بوده. طبق راهنمای خرید یخچال دست دوم، تعویض‌های مکرر قطعات، هشدار جدی محسوب می‌شود.
- علت فروش: توضیحات فروشنده را در این رابطه به‌دقت گوش کنید تا مطمئن شوید دستگاه به‌دلیل نقص فنی یا مشکل جدی برای فروش گذاشته نشده باشد.
- گارانتی و مهلت تست: بپرسید آیا دستگاه هنوز گارانتی شرکتی دارد یا خیر. اگر گارانتی به‌پایان رسیده، حتما از فروشنده مهلت تست بگیرید.
اگر به یخچال‌هایی که فریزر آن‌ها بالا یا پایین قرار دارد علاقه دارید، راهنمای خرید بهترین یخچال فریزر بالا پایین ایرانی را مطالعه کنید تا بهتر بتوانید تصمیم بگیرید.
اشتباهات رایج در خرید یخچال دست دوم
خرید یخچال دست دوم، با تمام مزایای اقتصادی‌اش، نیازمند احتیاط است.
- خرید بدون به برق زدن: نباید فقط بر ظاهر و برند یخچال و فریزر توجه کنید. حتما دستگاه را حداقل نیم ساعت در محل فروشنده به برق بزنید تا از عملکرد سیستم سرمایش و قطع و وصل شدن خودکار موتور مطمئن شوید.
- نادیده گرفتن هزینه تعمیرات پنهان: یکی از اهمیت‌های بررسی فنی یخچال کارکرده این است که می‌تواند از هزینه‌های پنهان در آینده جلوگیری کند. به‌عنوان مثال، لاستیک‌های درب با اینکه قیمت پایینی دارند، اما اگر خراب باشند، باعث آسیب به موتور یخچال می‌شوند. یا اگر فروشنده ادعا می‌کند که یخچال فقط نیاز به شارژ گاز دارد، نباید آن را بخرید. کمبود گاز به‌معنای نشتی در سیستم است و شارژ مجدد گاز بدون رفع نشتی، باعث هدر رفتن هزینه خواهد شد. یخچال را آماده‌به‌کار و با گاز کامل خریداری کنید.
- عدم دریافت مهلت تست کتبی: حتما از فروشنده (به‌ویژه در آگهی‌های آنلاین) یک مهلت تست حداقل ۳ روزه با ضمانت بازگشت پول یا مرجوعی دریافت نمایید و این نکته را در فاکتور قید کنید.
- روش پرداخت ناامن: از پرداخت کل مبلغ به‌صورت نقدی قبل از تحویل و تست در محل جدید خودداری کنید. بهتر است بخش کوچکی از مبلغ را به‌عنوان بیعانه پرداخت کنید و تسویه‌حساب نهایی را پس از تحویل و اطمینان از سالم بودن در محل جدید انجام دهید.
- حمل‌ونقل غیراستاندارد: اجازه ندهید یخچال را به‌صورت خوابیده یا افقی حمل کنند. حمل افقی، روغن کمپرسور را وارد لوله‌ها می‌کند و باعث آسیب جدی به موتور می‌شود. در صورت حمل افقی، دستگاه نباید حداقل ۲۴ ساعت به برق زده شود.
- اطمینان از اصالت کالا: شماره مدل و سریال روی پلاک دستگاه را با مدل ذکر شده در آگهی یا فاکتور مقایسه کنید تا مطمئن شوید کالای دیگری به شما فروخته نمی‌شود.
کلام آخر
با توجه کردن به یکسری جزئیات و انجام چند تست ساده، می‌توان یک تجربه موفق و رضایت‌بخش از خرید یخچال دست دوم کسب کرد. برای تست یخچال دست دوم قبل از خرید، نیاز به دانش فنی و تخصص چندان زیادی ندارید. براساس راهنمای خرید یخچال دست دوم، با بررسی صدای یکنواخت، گرمای کندانسور و سرعت سرمایش و همینطور بررسی‌های فیزیکی قطعات داخلی، بدنه و لاستیک‌ها می‌توانید بسیاری از مشکلات یخچال و فریزر را پیدا کنید. در نهایت جهت اطمینان بیشتر، حتما از فروشنده مهلت تست بگیرید.
پرسش های متداول در مورد راهنمای خرید یخچال دست دوم
بله؛ موتورهای اینورتر (خطی) مصرف برق بسیار کم‌تر و صدای کم‌تری نسبت به یخچال‌های غیراینورتر دارند، اما تعمیر برد آن‌ها پیچیده‌تر و گران‌تر است.
کارکرد مداوم موتور یخچال، می‌تواند ناشی از کمبود گاز مبرد (نشتی)، خرابی ترموستات، یا ضعف در عایق‌بندی (لاستیک درب) باشد که همگی به معنی ضعف در خنک‌سازی هستند.
مهم‌ترین نشانه نشتی گاز، سرمای کم در بخش یخچال یا فریزر، در کنار کارکرد طولانی و مداوم موتور است. همچنین گاهی هم صدای نشتی یا بوی نامطبوع استشمام می‌شود.
پس از جابه‌جایی یخچال به‌ویژه اگر به‌صورت مایل حمل شده باشد، باید حداقل ۳ تا ۴ ساعت و بهتر است ۲۴ ساعت صبر کنید تا روغن کمپرسور کاملا ته‌نشین شود.
تعویض موتور، تعمیر یا تعویض برد الکترونیکی (در مدل‌های جدید) و رفع نشتی گاز و شارژ مجدد، از گران‌ترین تعمیرات هستند.
🔗 منابع: domesticandgeneral | olx | reperch
