سوختن و خرابی واشر سر سیلندر خودرو و دردسرهای آن

همه رانندگان می‌دانند که سوختن و خرابی واشر سر سیلندر خودرو اتفاق ناخوشایندی است که می‌تواند خرج زیادی روی دست آن‌ها بگذارد. اما درباره چرایی این مساله، نشانه‌های آن و راه‌های جلوگیری از آن، آگاهی عمومی به شکل جامع وجود ندارد. در این مقاله می‌خواهیم به دلایل و علائم سوختن واشر سر سیلندر خودرو بپردازیم و هر آنچه که باید درباره واشر زدن خودرو بدانید را با شما مطرح کنیم.

نحوه کار کردن واشر سر سیلندر

برای این‌که بتوانید جزییات سوختن واشر سر سیلندر و تاثیرات آن روی سلامت موتور خودرو را به درستی درک کنید، لازم است ابتدا با ساختار این قطعه و کارایی آن آشنا شوید. واشر سر سیلندر یک صفحه بسیار نازک با چند حفره کوچک و بزرگ است که با استفاده از آلیاژهای مختلف تولید می‌شود. این قطعه که ظاهر نسبتا ساده‌ای دارد یکی از مهم‌ترین قطعات موتورهای احتراق داخلی است که امروزه در تمام خودروها استفاده می‌شوند. موتور خودرو از دو قسمت اصلی یعنی بلوک سیلندر در پایین و سر سیلندر در بالا تشکیل شده و واشر سر سیلندر قطعه‌ای است که میان این دو قرار می‌گیرد. وظیفه اصلی این قطعه عایق کردن محفظه احتراق موتور است تا هر سیلندر بتواند در یک محیط ایزوله و کنترل شده فرایند احتراق را به درستی اجرا کند.

کار واشر سر سیلندر در خودرو

• عایق‌کاری محفظه احتراق و جلوگیری از نفوذ مواد مختلف به سیلندرها
• پیشگیری از افت فشار محفظه احتراق و نشت مواد به بیرون
• ساخت بدنه یکپارچه موتور خودرو به وسیله چسباندن دو بلوک اصلی
• جلوگیری از مخلوط شدن روغن موتور و مایع خنک‌کننده
• هدایت آب رادیاتور و روغن موتور در مسیرهای از پیش طراحی شده
• کمک به کاهش دمای موتور از طریق انتقال حرارت به مایع خنک‌کننده

برای مطالعه بیشتر درباره جزییات این قطعه می‌توانید مقاله واشر سر سیلندر چیست؟ را مطالعه کنید.

انواع خرابی واشر سر سیلندر

تعمیرکارها معمولا برای خرابی واشر سر سیلندر از اصطلاحات مختلفی استفاده می‌کنند. شاید تصور کنید که هر کدام از این اصطلاحات یک نوع خرابی منحصر‌به‌فرد را مشخص می‌کنند و تعمیرات آن‌ها با یکدیگر متفاوت است، اما این‌گونه نیست. خرابی واشر سر سیلندر به هر شکلی که باشد راهی به جز تعویض قطعه ندارد. اما اگر بخواهیم مشکلات این قطعه را برای درک بهتر ماجرا به چند دسته تقسیم کنیم، به دسته‌بندی زیر خواهیم رسید.

۱. واشر ترساندن

وقتی می‌گویند یک خودرو واشر سر سیلندر ترسانده، یعنی این قطعه به‌گونه‌ای آسیب دیده است که نمی‌تواند مثل قبل از پس وظایف خود بر بیاید. این آسیب‌ها می‌توانند شامل ترک خوردن واشر، پوسیدگی یا خوردگی بخشی از آن، سوختن و یا شکستن باشند. در هر صورت زمانی که خودروی شما واشر سر سیلندر ترسانده باشد، اگرچه باید حتما در اولین فرصت تعویض شود، اما احتمالا هنوز خاصیت خود را به طور کامل از دست نداده و به سایر قطعات موتور آسیب نرسانده است.

اگر راننده پژو هستید پیشنهاد می‌کنیم نگاهی به مقاله علائم واشر ترساندن پژو نیز داشته باشید.

۲. واشر زدن

وقتی می‌گویند یک خودرو واشر زده یا واشر سر سیلندر سوزانده است، به این معناست که دیگر کار از کار گذشته و واشر به طور کلی خاصیت خود را از دست داده است. در چنین شرایطی علائم خرابی واشر سر سیلندر به شکل واضح خود را نشان می‌دهند و هشدار می‌دهند که حتی یک روز هم نباید تعویض واشر سر سیلندر را به تعویق بیندازید. رسیدگی به واشر زدن خودرو اگر پشت گوش انداخته شود، می‌تواند آسیب‌های جدی و پرهزینه‌ای به موتور خودرو وارد کند.

دلایل سوختن واشر سر سیلندر

در مشکلاتی که برای بخش‌های مختلف خودرو رخ می‌دهد همیشه دلایل خرابی اهمیت دارد، اما برای سوختن واشر سر سیلندر، این دلایل چندین برابر مهم‌تر است. علت این اهمیت نیز آن است که اگر علت واشر زدن ماشین شما به درستی مشخص نشود و آن را رفع نکنید، احتمال این‌که خودروی شما در زمانی کوتاه دوباره واشر بسوزاند وجود دارد. اگر تمام دلایل سوختن و خرابی واشر سر سیلندر خودرو را بررسی کنید، در نهایت می‌بینید که می‌توان آن‌ها را به ۴ دسته تقسیم کرد.

۱. نصب نادرست واشر سر سیلندر

رانندگان باتجربه می‌دانند که معمولا اولین واشر سر سیلندر خودرو چندین برابر بیشتر از واشرهای بعدی عمر می‌کند. افراد معمولا هنگام مواجهه با چنین پدیده‌ای علت ماجرا را بالا رفتن عمر موتور خودرو می‌دانند. اما اگر دقیق‌تر به مساله نگاه کنیم، درمی‌یابیم که بخش بزرگی از این مساله به نصب نادرست واشر سر سیلندر خودرو برمی‌گردد. نصب واشر سر سیلندر موتور هر خودرو باید مطابق با دستورالعمل شرکت سازنده خودرو و با نهایت دقت انجام شود. هر گونه بی‌احتیاطی در مراحل نصب این قطعه و سرهم کردن موتور می‌تواند عمر واشر سر سیلندر را تا چند برابر از حالت عادی کمتر کند.

۲. بالا رفتن دمای موتور

یکی دیگر از دلایل خرابی واشر سر سلیندر که بسیار شایع است، بالا رفتن دمای موتور بیشتر از حد استاندارد است. این اتفاق ممکن است به خاطر مشکلاتی مثل اختلال در عملکرد تسمه تایم یا خرابی برخی از قطعات موتور رخ بدهد، اما در بیشتر مواقع ریشه مشکل را باید در سیستم خنک‌کننده موتور پیدا کرد. قطعاتی مثل رادیاتور، فن رادیاتور، رله فن، شلنگ‌ها و اتصالات رادیاتور، واتر پمپ، ترموستات، منبع انبساط و… اگر با مشکل مواجه شوند، دمای موتور را به شکل غیر عادی بالا می‌برند. از آن‌جایی که واشر سر سیلندر برای تحمل دمای استاندارد موتور طراحی شده است، اگر برای مدت زمان طولانی حرارت بیش از اندازه به آن وارد شود، قطعا دچار آسیب خواهد شد.

۳. مشکلات روغن موتور

روغن موتور سیال بسیار مهمی است که وظیفه روانکاری قطعات متحرک موتور، انتقال گرمای آن‌ها به بیرون و پاکسازی قطعات از رسوبات و ذرات مختلف را برعهده دارد. روغن موتور باید از لحاظ کیفیتی که ارائه می‌کند، مقدار روغنی که در مدار هست و فشاری که حفظ می‌کند در بازه استاندارد قرار بگیرد. اگر این معیارها به هر دلیلی متناسب با استاندارد نباشند، قطعات موتور در معرض ساییدگی، خوردگی یا ترک خوردن قرار می‌گیرند و آسیب‌پذیر می‌شوند. به همین خاطر استفاده از روغن کم‌کیفیت، تعویض نکردن به موقع روغن موتور و یا خرابی قطعاتی مثل اویل پمپ می‌تواند در نهایت به واشر زدن ماشین منجر شود.

۴. فرسودگی واشر سر سیلندر

واشر سر سیلندر قطعه‌ای نیست که عمر مفید مشخصی داشته باشد و شما بخواهید در زمان مشخصی آن را تعویض کنید. اما به هر حال با توجه به اتفاقات مختلفی که می‌تواند برای موتور خودرو رخ بدهد، اگر از یک واشر سر سیلندر مرغوب استفاده نکنید، طول عمر این قطعه کاهش پیدا می‌کند. به طور کلی اما همیشه یک عامل بیرونی وجود دارد که واشر سر سیلندر را در معرض آسیب قرار می‌دهد.

بعضی از خودروها تا آخرین کیلومتری که حرکت می‌کنند هیچ‌گاه نیاز به تعویض واشر سر سیلندر پیدا نمی‌کنند.

علائم واشر زدن خودرو

سوختن واشر سر سیلندر خودرو اتفاق ناخوشایندی است که ممکن است برای خودروی شما رخ بدهد. خوشبختانه علائم سوختن و خرابی واشر سر سیلندر خودرو در بیشتر مواقع به قدری واضح‌اند که تشخیص این اتفاق یا حداقل مشکوک شدن به آن اصلا کار سختی نیست. هر گاه به یک یا چند مورد از این علائم برخوردید، در اولین فرصت به دنبال تعمیر واشر سر سیلندر خودروتان باشید.

۱. خروج دود آبی از اگزوز

توجه به رنگ و مقدار دودی که از اگزوز خودرو خارج می‌شود در تشخیص مشکلات خودرو بسیار کاربردی است. اگر دود خروجی از اگزوز خودرو غلیظ‌تر از همیشه باشد و به رنگ آبی متمایل شده باشد، نشان‌دهنده روغن سوزی است. روغن سوزی به این معناست که روغن موتور احتمالا از طریق واشر سر سیلندر یا سایر قطعات موتور که فرسوده شده‌اند به سیلندرها وارد شده و در حال سوختن است. یکی از دلایل شایع روغن سوزی خودرو واشر زدن است.

۲. خروج دود سفید از اگزوز

دود سفیدی که درواقع به شکل ترکیبی از بخار و گازهای موتور از اگزوز خارج می‌شود، اگر در یک صبح سرد و بلافاصله پس از روشن کردن خودرو مشاهده شود کاملا طبیعی است. اما زمانی که این ترکیب دود و بخار سفید را در حالت عادی هم مشاهده کنید، ‌احتمالا مایع خنک‌کننده از طریق خرابی واشر سر سیلندر فرسوده به محفظه احتراق نفوذ کرده است.

۳. کاهش سطح آب رادیاتور

اگر تمام بخش‌های سیستم خنک‌کننده موتور خودروی شما از جمله شلنگ‌ها، شبکه رادیاتور، اتصالات، ترموستات، منبع انبساط و… سالم است و با این حال باید در بازه‌های زمانی کوتاه به مایع خنک‌کننده اضافه کنید، احتمالا مشکلی وجود دارد. در برخی از مواقع این اتفاق صرفا به خاطر خرابی قطعات سیستم خنک‌کننده است و در برخی مواقع هم می‌تواند نتیجه خرابی واشر سر سیلندر باشد.

۴. نفوذ کمپرس موتور به سیستم رادیاتور

فشار هوای داخل سیلندرها باید در بازه استانداردی کم و زیاد شود تا در هر سیلندر با پایین رفتن پیستون شاهد مکش سوخت و هوا به سیلندر باشیم و با بالا رفتن پیستون گازها به سرعت از سیلندر خارج شوند. اگر واشر سر سیلندر خودرو آسیب دیده باشد، فشار محفظه احتراق می‌تواند وارد مسیر رادیاتور شود و در نهایت شاهد متورم شدن شلنگ‌های رادیاتور باشید. این اتفاق همچنین ممکن است خود را از طریق تشکیل حباب‌هایی در منبع انبساط رادیاتور نشان دهد. هر چیزی که وارد شدن هوای فشرده به سیستم خنک‌کننده موتور را نشان دهد، می‌تواند یکی از علائم سوختن واشر سر سیلندر باشد.

۵. ترکیب شدن آب و روغن

اتفاق دیگری که ممکن است بر اثر سوختن واشر سر سیلندر رخ دهد، همان چیزی است که از آن به «آب و روغن قاطی کردن ماشین» یاد می‌کنند. اگر داخل درب روغن موتور خودرو یا روی گیج اندازه‌گیری آن شاهد تغییر رنگ روغن به سمت رنگ‌های روشن‌تر باشید، یا این‌که حباب‌هایی را در این قسمت‌ها ببینید، به معنای نفوذ مایع خنک‌کننده به محفظه روغن است. از طرف دیگر اگر در منبع انبساط خودرو با جمع‌شدن رسوبات قهوه‌ای رنگ روبه‌رو هستید، باید به ترکیب شدن روغن و مایع خنک‌کننده از طریق واشر فرسوده شک کنید.

۶. افزایش دمای موتور

حرارت بیش از اندازه موتور خودرو، هم می‌تواند یکی از دلایل واشر زدن خودرو باشد و هم یکی از نشانه‌های آن. هر گونه اختلال در عملکرد موتور و یا سیستم خنک‌کننده که از طریق واشر سر سیلندر آسیب‌دیده اتفاق بیافتد، می‌تواند دمای موتور را به بالاتر از حد استاندارد برساند.

هیچ‌وقت بالا رفتن آمپر دمای آب موتور و روشن شدن چراغ هشدار آن را یک مساله ساده نپندارید.

۷. سخت روشن شدن خودرو

اگر خودروی شما در استارت سرد صبحگاهی به سختی روشن می‌شود نیز می‌توانید به سراغ واشر سر سیلندر بروید. سخت روشن شدن خودرو ممکن است به خاطر مشکلات گوناگونی مثل ضعیف شدن شمع‌ها، خرابی استارتر خودرو، مشکلات برق و باتری و… باشد اما سوختن واشر هم جزو آن‌هاست. با سوختن واشر سر سیلندر، این احتمال وجود دارد که آب رادیاتور هنگام خاموش بودن موتور، ذره ذره وارد محفظه احتراق شود و تا هنگامی که دوباره خودرو را استارت می‌زنید آن‌جا بماند. سپس زمانی که قصد روشن کردن خودرو را دارید مقداری آب در سیلندرها جمع شده که روشن شدن موتور را برای چند لحظه به تاخیر می‌اندازد.

تاثیرات سوختن واشر بر خودرو

بعضی از قطعات خودرو این‌گونه هستند که خرابی‌شان مستقیما آسیبی به سایر بخش‌های خودرو نمی‌زند. واشر سر سیلندر اما در صورتی که خراب شود، برای قطعاتی که با آن‌ها در ارتباط هستند یک تهدید بزرگ به حساب می‌آید. تاثیرات منفی که سوختن واشر سر سیلندر می‌تواند ایجاد کند این‌ها هستند:

۱. آسیب دیدن سایر قطعات

نخستین و مهم‌ترین تاثیر سوختن و خرابی واشر سر سیلندر خودرو این است که سایر قطعات موتور را در معرض خطر قرار می‌دهد. مهم‌ترین قطعاتی که در خطرند بخش‌های مختلف موتور مثل سوپاپ‌ها، پیستون‌ها، اورینگ‌های آن‌ها و… هستند. قطعات سیستم خنک‌کننده نیز ممکن است در اثر خرابی واشر دچار آسیب‌دیدگی شوند، رسوب بگیرند یا کیفیت خود را از دست بدهند. همچنین این احتمال وجود دارد که سیستم روغن موتور خودرو تحت فشار قرار بگیرد و اویل پمپ نیز دچار آسیب‌دیدگی شود.

۲. کاهش عمر مفید پیشرانه

علاوه بر آسیب‌های آشکاری که واشر سر سیلندر فرسوده می‌تواند به قطعات موتور وارد کند، همین مساله که موتور خودروی شما باید برای تعویض واشر باز شود و از حالت آکبند خود خارج شود می‌تواند عمر پیشرانه را کاهش دهد. واقعیتی که تنها از طریق تجربه‌های فراوان آشکار می‌شود این است که حتی اگر بهترین قطعات را هم برای خودروتان تهیه کنید، هیچ‌گاه به صورت ۱۰۰٪ نمی‌توانند جای قطعات قبلی را پر کنند.

۳. هزینه‌های بالای تعمیرات

خود قطعه واشر سر سیلندر قیمت چندانی ندارد و به راحتی قابل تهیه است. چیزی که هزینه‌ها را بالا می‌برد مراحل مختلف تعمیر این قطعه است، که در ادامه به جزییات آن می‌پردازیم. همچنین باید این مساله را در نظر بگیرید که هر کدام از تاثیرات جانبی سوختن واشر بر قطعات خودرو می‌تواند هزینه‌های اضافی سنگینی روی دست شما بگذارد.

۴. مصرف سوخت و آلایندگی

از آن‌جایی که واشر زدن خودرو عملکرد موتور را مستقیما تحت تاثیر قرار می‌دهد، طبیعی است که با افزایش مصرف سوخت هم همراه باشد. مساله دیگری که وجود دارد این است که خرابی واشر سر سیلندر می‌تواند علاوه بر این، آلایندگی‌های خروجی اگزوز را هم به شدت تحت تاثیر قرار دهد.

روش‌های تشخیص خرابی واشر سر سیلندر

بررسی علائم سوختن و خرابی واشر سر سیلندر خودرو که تا اینجای مقاله درباره‌شان صحبت کردیم برای تشخیص خرابی واشر سر سیلندر بسیار مهم‌اند؛ اما پایان ماجرا نیستند. پس از این‌که به سوختن واشر سر سیلندر خودروتان مشکوک شدید باید آن را برای اطمینان از این مساله به تعمیرگاه‌های مجهز ببرید تا یک یا چند تست روی خودرو انجام شود. مهم‌ترین روش‌های تشخیص خرابی واشر سر سیلندر از طریق این تست‌ها عبارت‌اند از:

۱. آزمایش فشار سیستم خنک‌کننده موتور

یکی از ساده‌ترین آزمایش‌هایی که می‌توان برای تشخیص خرابی واشر سر سیلندر انجام داد تست فشار سیستم خنک‌کننده است. در این سیستم با کیت‌های خاصی به سراغ سیستم رادیاتور می‌روند تا هرگونه نشتی و گرفتگی را بتوانند تشخیص دهند و محل دقیق آن را پیدا کنند.

۲. آزمایش کمپرس موتور

یکی از اتفاقاتی که سوختن واشر سر سیلندر را نشان می‌دهد، افت کمپرس موتور یا همان فشار محفظه احتراق است. راه‌های مختلفی برای اندازه‌گیری فشار محفظه احتراق وجود دارد که برخی از آن‌ها با استفاده از تجهیزات پیشرفته کامپیوتری است و برخی دیگر نیز به صورتی دستی انجام می‌شود. اگرچه کاهش کمپرس موتور صرفا به معنای خرابی واشر سر سیلندر نیست، اما در کنار مشاهده علائم واشر زدن می‌تواند اطمینان از این ماجرا را بیشتر کند.

۳. بررسی گازهای خروجی اگزوز

حتما هنگام دریافت معاینه فنی خودرو دیده‌اید که چگونه با استفاده از دستگاه آنالیز گازهای اگزوز میزان آلاینده‌های خودرو را اندازه‌گیری می‌کنند. سنسورهای مختلف این دستگاه معمولا میزان مواردی مثل اکسیژن، کربی دی اکسید، هیدروکربن‌ها، نیتروژن و… را بررسی می‌کنند. اگر بر اثر خرابی واشر سر سیلندر، مواد مختلف به محفظه احتراق نفوذ کنند، بسوزند و از اگزوز خارج شوند، این تست می‌تواند آن‌ها را تشخیص دهد.

تعمیر واشر زدن ماشین

تعمیر واشر سر سیلندر می‌تواند فرایندی زمان‌بر و به شدت هزینه‌بردار باشد. تجربه نشان داده که هر چه سریع‌تر اقدام به عیب‌یابی سوختن واشر سر سیلندر کنید و تعمیرات آن را انجام دهید، با هزینه کمتری می‌توانید از پس آن بربیایید. تعمیرات واشر زدن خودرو معمولا شامل مراحل زیر می‌شود:

1. باز کردن موتور و جدا کردن سر سیلندر و تمام قطعات آن
2. جدا کردن واشر سر سیلندر سوخته از روی بلوک سیلندر
3. تراشکاری سطح داخلی سر سیلندر خودرو و صیقلی کردن آن
4. تمیزکاری قطعات موتور و نصب واشر سر سیلندر جدید
5. عایق‌کاری قطعات و نصب دقیق سر سیلندر و سایر قطعات
6. تست خودرو و توجه به علائمی که ممکن است دوباره مشاهده شود

واشر سر سیلندر قطعه‌ای نیست که به هیچ عنوان قابل تعمیر باشد و حتما باید با یک واشر جدید و باکیفیت تعویض شود.

واشر سر سیلندر خودرو را از کجا بخریم؟

برای خرید واشر سر سیلندر خودروتان کافی است در سایت ترب وارد دسته‌بندی مربوطه شوید و محصولات مختلف را بررسی کنید. پس از انتخاب یک محصول باکیفیت که برای خودروی شما مناسب باشد، می‌توانید با کلیک کردن روی آن به فهرست فروشندگان آنلاین و حضوری قطعه دسترسی داشته باشید. در ترب فهرست کاملی از انواع واشر سر سیلندر خودرو و تمام قطعاتی که برای انجام تعمیرات واشر زدن خودرو نیاز دارید در اختیار شما قرار دارد.

جمع‌بندی

واشر سر سیلندر یکی از مهم‌ترین قطعات موتور است که محفظه احتراق را عایق‌کاری می‌کند و عملکرد ایده‌آل پیشرانه را تضمین می‌کند. سوختن و خرابی واشر سر سیلندر می‌تواند دردسرهای مختلفی برای شما ایجاد کند و آسیب‌های فراوانی به موتور خودروی شما وارد کند. برای این‌که بتوانید تا حد ممکن از آسیب‌های واشر زدن خودرو پیشگیری کنید، باید همیشه گوش به زنگ علائم خرابی این قطعه باشید.

علائم سوختن و خرابی واشر سر سیلندر
خروج دود مایل به آبی از اگزوز ماشین
خروج دود سفید از اگزوز ماشین
کاهش سطح آب رادیاتور خودرو
نفوذ کمپرس موتور به سیستم رادیاتور
ترکیب شدن آب و روغن
افزایش بیش از حد دمای موتور
سخت روشن شدن خودرو در استارت سرد

پرسش های متداول در مورد سوختن و خرابی واشر سر سیلندر خودرو