علائم نیم سوز شدن واشر سر سیلندر؛ ۱۱ نشانه که باید جدی بگیرید!

واشر سر سیلندر یکی از مهم‌ترین اجزای موتور است که نیم سوز شدن یا سوختن کامل آن یکی از مشکلات شایع خودروهای ایرانی به شمار می‌آید. سفید شدن روغن و ریپ زدن موتور از اصلی‌ترین علائم نیم سوز شدن واشر سر سیلندر هستند که به خصوص در روزهای گرم سال و یا در شرایط پرفشار کاری موتور اتفاق می‌افتند.

تشخیص نیم سوز شدن واشر سر سلیندر برای جلوگیری از سنگین‌ترین شدن هزینه تعمیرات موتور خودرو ضروری است. در این مقاله تمام نشانه‌های نیم سوز شدن واشر سر سیلندر را بررسی می‌کنیم تا در زمان مناسب بتوانید از خرابی بیشتر و سوختن کامل این قطعه حیاتی جلوگیری کنید و تا حدی از هزینه‌های تعمیر بکاهید. با ما همراه باشید.

واشر سرسیلندر چیست و چه وظیفه‌ای دارد؟

واشر سر سیلندر یک قطعه مستطیلی نازک است که بین بلوک سیلندر و سر سیلندر قرار می‌گیرد و وظیفه درزگیری و آب بندی کامل اتصال بین بلوک سیلندر و سر سیلندر را بر عهده دارد. به طور خلاصه وظایف اصلی واشر سر سیلندر عبارتند از:

• جلوگیری از نشت دود حاصل از انفجار مخلوط سوخت و بنزین به کانال روغن، کانال آب رادیاتور و یا بیرون موتور
• هدایت آب و روغن به کانال‌های مخصوص خودشان در سر سیلندر و بلوک و جلوگیری از مخلوط شدن آن‌ها
• تحمل و هدایت فشار و دمای بالای موتور در هنگام احتراق و جلوگیری از انتقال مستقیم فشار و دمای بلوک سیلندر به سر سیلندر

استفاده از روغن‌های بی‌کیفیت، مشکلات سیستم خنک‌کننده و حتی نصب نادرست می‌تواند موجب نیم سوز شدن واشر سر سیلندر شود.

شاید برایتان این سوال پیش آمده باشد که چرا مشکلات واشر سر سلیندر از قبیل نیم سوز شدن یا سوختن کامل بیشتر در فصل‌های گرم سال اتفاق می‌افتد؟ در جواب باید بگوییم که عمل خنک‌کاری موتور در تابستان یا در شرایط سنگین کاری سخت‌تر و باکیفیت کمتری انجام می‌شود. واتر پمپ، فن و جریان آب رادیاتور باید به طور مداوم کار کنند تا گرمای بسیار موتور را دفع کنند. اگر لحظه‌ای در عملکرد هر یک از این اجزا اختلالی به وجود بیاید، دمای موتور و به خصوص محفظه احتراق بیش از حد بالا می‌رود و واشر سر سیلندر می‌سوزد یا تاب برمی‌دارد.

روشن کردن کولر در ترافیک سنگین یا سربالایی‌های شدید، شتاب‌گیری‌های ناگهانی، بسته بودن منافذ رادیاتور، خراب بودن فن یا واتر پمپ از جمله عواملی هستند که می‌توانند باعث گرم شدن بیش از اندازه موتور و در نتیجه نیم‌سوز شدن یا سوختن کامل واشر سر سیلندر بشوند.

برای آشنایی بیشتر با ساختار و وظیفه واشر سر سیلندر می‌تواند از مطلب واشر سر سیلندر چیست؟ بررسی حساس‌ترین قطعه موتور خودرو استفاده کنید.

انواع واشر سر سیلندر

واشر سر سیلندر بر اساس جنس مواد سازنده‌اش به چند دسته کلی تقسیم می‌شود که عبارتند از:

واشر سر سیلندر فلزی چند لایه (MLS)

این دسته از واشرهای سر سلیندر از چند لایه فولاد ضد زنگ ساخته شده‌اند و با دوام‌ترین نوع واشر سر سیلندر محسوب می‌شوند. واشرهای چند لایه در خودروهای مدرن و توربو شارژ به کار گرفته می‌شوند. از میان خودروهای ایرانی نیز مدل‌های جدید سمند مانند سورن EF7 و سورن پلاس، دنا و دنا پلاس، 206 تیپ 5، تارا و اکثر تولیدات به نسبت جدید ایران خودرو و سایپا از واشر سر سیلندر فلزی چند لایه استفاده می‌کنند.

واشر سر سیلندر ترکیبی (Composite)

واشر سر سیلندر ترکیبی از چند لایه گرافیت یا فبیر به همراه یک لایه نازک فلزی ساخته شده است. این نوع واشرها قیمت و دوام کمتری نسبت به سایر انواع واشر سر سیلندر دارند و بیشتر در خودروهای قدیمی مورد استفاده قرار می‌گیرند. از میان خودروهای ایرانی که از واشر سر سلیندر ترکیبی استفاده می‌کنند می‌توان به تیبا، ساینا، پراید و 405 های قدیمی اشاره کرد.

واشر سر سیلندر مسی

این نوع واشر سر سیلندر از ورقه‌های نازک مس ساخته شده و توانایی هدایت گرمای بسیار بالا و خوبی دارد. واشر سر سیلندرهای مسی کیفیت و دوام بالایی دارند اما قیمت آنان به نسبت بالاتر از سایر انواع واشر است. یکی از چالش‌های جدی ساخت و یا تعمیر واشر سر سیلندرهای مسی، دقت ماشین کاری بسیار بالایی است که این نوع واشرها نیاز دارند. واشرهای مسی برای انواع خودروهای ایرانی موجود و قابل تهیه هستند.

واشر سر سیلندر گرافیتی

واشرهای گرافیتی از ترکیب گرافیت و فلز ساخته می‌شوند و تحمل فوق‌العاده‌ای در برابر گرما و حرارت دارند. این دسته از واشرها بیشتر در خودروهای دیزلی و برخی ماشین‌های خاص استفاده می‌شوند و کمتر در خودروهای سواری معمول دیده می‌شوند.

به طور خلاصه واشر سر سیلندر اکثر خودروهای معمول که در خیابان‌های ایران تردد می‌کنند یا از نوع فلزی چند لایه و یا از نوع ترکیبی است و کمتر خودرویی از واشر مسی یا گرافیتی استفاده می‌کند.

علائم نیم سوز شدن واشر سر سیلندر

نیم سوز شدن واشر سرسیلندر به این معناست که بخش‌هایی این از این قطعه سوخته، نازک یا سوراخ شده و یا تاب برداشته است. این مشکلات می‌توانند باعث ترکیب شدن جزئی آب و روغن، افت فشار سیلندرها یا ورود گازهای احتراق به مسیر روغن یا آب شوند.

واشر سر سیلندر نیم سوز معمولا قابل تعمیر نیست و باید تعویض شود. اگر واشر نیم سوز شده باشد، تنها تعویض آن کافی نیست بلکه سطح سیلندر نیز باید بررسی و در صورت نیاز تراشکاری شود.

مهم‌ترین علائم نیم سوز شدن واشر سر سیلندر عبارتند از:

1. بالا رفتن دمای موتور

اگر فن رادیاتور حتی در روزهایی که هوا خنک است به صورت مداوم کار می‌کند اما دمای مایع خنک‌کننده پایین نمی‌آید و آمپر آب همچنان بالاست، احتمال نیم سوز شدن واشر سر سیلندر وجود دارد.

2. کم شدن آب رادیاتور بدون نشت ظاهری

اگر آب رادیاتور خودرو بدون هیچ نشتی ظاهری کم می‌شود و مدام مجبور هستید به رادیاتور آب اضافه کنید، به احتمال زیاد به این دلیل است که آب وارد سیلندر شده و در جریان احتراق تبخیر می‌شود. وررود آب به سیلندر دلایل مختلفی دارد که مهم‌ترین آن‌ها نیم سوز شدن یا سوختن کامل واشر سر سیلندر است.

اگر از سلامت سیستم خنک‌کننده خودرو مطمئن هستید، در صورت کار کردن مداوم فن و بالا بودن آمپر آب یا کم شدن سطح مایع خنک کننده بدون نشتی، بهتر است هر چه سریع‌تر به مکانیک مراجعه کنید. بالا بودن دمای موتور به سرعت می‌تواند واشر سر سیلندر را به طور کامل بسوزاند و باعث آسیب به سایر قسمت‌ها مانند پیستون یا سوپاپ‌ها شود.

3. روغن شیری رنگ یا کف آلود

همان طور که قبلا هم اشاره کردیم، واشر سر سیلندر سوراخ‌ها و شیارهای مخصوصی دارد که آب و روغن را جداگانه و دقیق به سمت کانال‌های مخصوص خودشان هدایت می‌کند. حالا اگر واشر سر سیلندر نیم سوز شود، آب و روغن با یکدیگر مخلوط می‌شوند و زمانی که گیج روغن را باز می‌کنید با ماده‌ای شیری رنگ و کف آلود رو به رو می‌شوید. این مشکل مخصوصا در پژو 405 بسیار شایع است.

4. دود سفید رنگ مداوم

اگر در حالتی که موتور برای چند دقیقه کار کرده و کاملا گرم است به صورت مداوم دود سفید از اگزوز خارج شود، احتمالا روغن یا آب وارد سیلندر شده‌اند و بر اثر سوختنشان دودی با رنگ روشن تولید شده است.

5. ریپ زدن یا افت قدرت موتور

اگر خودرو قدرت سابق را ندارند، موتور ریپ می‌زند یا می‌لرزد و یا صدای‌های غیرعادی از آن به گوش می‌رسد، احتمال دارد که واشر سر سیلندر نیم سوز شده یا کاملا سوخته باشد. در این حالت حتما خودرو را متوقف کرده و از گاز دادن بیشتر جدا خودداری کنید.

6. روشن شدن چراغ چک موتور

چراغ چک موتور با هر مشکلی که مربوط به سیستم پیشرانه خودرو باشد، روشن می‌شود. یکی از رایج‌ترین مشکلات موتور خودروهای ایرانی که چراغ چک موتور را روشن می‌کند، نیم سوزی یا سوختن کامل واشر سر سیلندر است.

7. وجود حباب در منبع انبساط یا رادیاتور

وجود حباب در منبع انبساط یا رادیاتور خودرو می‌تواند نشانه ورود گازهای حاصل از احتراق به مسیر آب و نیم سوز شدن واشر سر سیلندر باشد.

8. افزایش فشار و باد کردن شلنگ‌های آب

اگر واشر سر سیلندر آسیب دیده باشد، گازهای حاصل از انفجار مخلوط سوخت و هوا در سیلندر وارد کانال آب می‌شوند و از طریق آن به شلنگ‌های آب رادیاتور راه پیدا می‌کنند. اگر شلنگ‌های آب خودرو حتی در حالتی که موتور سرد است، بسیار سفت و برآمده هستند، می‌توان به مشکلات واشر سر سیلندر شک کرد.

9. بوی عجیب و شیرین کابین یا دود اگزوز

اگر مایع خنک کننده به دلیل آسیب واشر سر سیلندر به درون سیلندر راه پیدا کند و بسوزد، بوی شیرین و ناآشنایی تولید می‌کند. این بو به دلیل سوختن ضد یخ و افزودنی‌های مختلف موجود در مایع خنک‌کننده به وجود می‌آید.

10. استارت خوردن سخت خودرو

استارت نامناسب دلایل مختلفی دارد. یکی از این دلایل افت فشار سیلندرها به دلیل آسیب دیدن واشر سر سیلندر است. پس اگر از سلامت سیستم برقی خودرویتان مطمئن‌اید و همچنان خودرو حتی در هوای گرم سخت استارت می‌خورد، بهتر است از سلامت واشر سر سیلندر مطمئن شوید.

11. تر بودن شمع‌ها

یکی از راه‌های تشخیص نیم سوز بودن واشر سر سیلندر بررسی شمع‌هاست. آسیب واشر و نفوذ آب و روغن به درون سیلندر می‌تواند سطح شمع‌ها را خیس و تر کند.

علائم نیم سوز شدن واشر سر سیلندر ممکن است بسیار نامحسوس و آهسته شروع شوند و ناگهان موجب سوختن کامل این قطعه شوند. نادیده گرفتن نیم سوزی و آسیب‌های جزئی سر سیلندر می‌تواند آسیب‌های بسیار جدی به اجزای مختلف موتور وارد کند و علاوه بر به بار آوردن هزینه‌های سنگین موجب شود که موتور خودروی شما حتی بعد از تعمیر نیز به کیفیت و عملکرد اول خودش باز نگردد.

بهترین برندهای واشر سر سیلندر

اگر واشر سر سیلندر خودروی‌تان نیم سوز شده یا کاملا سوخته و به دنبال واشری جدید هستید، می‌توانید از لیست زیر استفاده کنید:

1. واشر سر سیلندر گلدن مک

از آنجا که یکی از مشکلات اصلی خودرو پژو 405، ضعف واشر سر سیلندر آن است، بسیاری از صاحبان این خودرو به دنبال واشری باکیفیت و باسابقه هستند. برند گلدن مک به طور خاص واشر سر سیلندر مناسب برای پژو 405 را تولید می‌کند و محصولات آن برای انواع مدل‌های این خودروی پرفروش از SLX گرفته تا نسخه‌های دوگانه سوز در بازار موجودند.

2. واشر سر سیلندر ایساکو

شرکت ایساکو به عنوان تامین‌کننده اصلی قطعات یدکی محصولات ایران خودرو، واشر سر سیلندر خودروهای مختلف این شرکت را تولید می‌کند. از نقاط مثبت واشر سر سیلندرهای ایساکو می‌توان به فراوانی آن‌ها در بازار، قیمت مناسب و اطمینان از اصل بودنشان اشاره کرد.

3. واشر سر سیلندر طوس واشر

شرکت طوس واشر یکی از تولیدکنندگان معتبر واشر سر سیلندر در ایران است که با بهره‌گیری از دانش روز توانسته تاییدیه خودروسازی‌های داخلی را به دست آورد. این شرکت واشر سر سیلندر خودروهای مختلف مانند پراید، تیبا، پژو 405، سمند XU7 و .. را تولید می‌کند.

4. واشر سر سیلندر سایپا یدک

سایپا یدک نیز قطعات یدکی فابریک محصولات شرکت سایپا مانند پراید، تیبا، ساینا، کوییک و شاهین را تولید می‌کند. واشر سر سیلندرهای سایپا یدک در بازار فراوان‌اند، قیمت مناسبی دارند و از کیفیت قابل قبولی نیز برخوردارند.

5. واشر سر سیلندر میلور (Meillor)

یکی از برندهای خارجی مطرح در زمینه تولید واشر سر سیلندر، شرکت فرانسوی میلور است که واشرهایی مناسب برای خودروهای فرانسوی موجود در ایران تولید می‌کند. همچنین واشر سر سیلندرهای میلور برای خودروهایی مانند سمند و پرشیا نیز قابل استفاده هستند. البته با توجه به قیمت بالا و فراوانی نسبتا کم واشر سر سیلندرهای میلور در ایران، حتما محصولات این شرکت را از فروشگاه‌های معتبر تهیه کنید.

6. واشر سر سیلندر کیک (KIK)

شرکت ترکیه‌ای کیک، یکی دیگر از برندهای خارجی فعال در بازار است که واشر سر سیلندرهای باکیفیتی را برای انواع خودروهای داخلی مانند 405، خودروهایی با موتور EF7 و پژو 206 تولید می‌کند.

7. واشر سر سیلندر آیس (IACE)

برند کره‌ای آیس واشر سر سیلندرهای مرغوب و با دوامی برای خودروهای پراید، تیبا و ساینا تولید و روانه بازار کرده است.

8. واشر سر سیلندر الدورا (Eldora)

یکی دیگر از برندهای ترک تولیدکننده واشر سر سیلندر، الدورا است. این برند محصولات مناسبی برای انواع خودروهای پژو، سمند، زانتیا و .. تولید می‌کند.

چند نکته درباره نگهداری از واشر سر سیلندر

با توجه به نکات زیر می‌توانید طول عمر واشر سر سیلندر خودروی‌تان را افزایش دهید یا در صورت خرابی آن سریع‌تر متوجه مشکل شوید:

• سطح آب رادیاتور را به طور منظم چک کنید. کم شدن آب رادیاتور می‌تواند باعث افزایش بیش از حد دمای موتور شود.
• سلامت ترموستات و واتر پمپ را به صورت منظم چک و بررسی کنید.
• در تمام فصل‌ها از ضد یخ استفاده کنید. ضد یخ در تابستان هم از جوش آوردن موتور جلوگیری می‌کند
• روغن موتور را در فواصل منظم و تعیین شده تعویض کنید.
• اگر موتور خودرو جوش آورد حتما توقف کنید و بدون باز کردن در رادیاتور آب سرد روی درپوش آن بریزید.
• از برندهای معتبر و شناخته شده واشر سر سیلندر استفاده کنید.
• برخی برندها برای هر بار تعمیر واشر سر سیلندر، محصول جداگانه‌ای عرضه می‌کنند. مثلا در تعمیر دوم واشر سر سیلندر، حتما از واشر تعمیر دوم استفاده کنید.

جمع‌بندی

واشر سر سیلندر یکی از اجزای حیاتی موتور است که وظیفه درزگیری کامل میان بلوک و سر سیلندر و جلوگیری از مخلوط شدن آب و روغن را بر عهده دارد. این قطعه حیاتی بر اثر دمای بالای موتور، نقص در سیستم خنک‌کننده یا نصب نادرست دچار آسیب می‌شود که به آن نیم سوز شدن واشر سر سیلندر می‌گویند.

با دیدن علائمی مانند افزایش دمای موتور، کاهش سطح آب رادیاتور بدون وجود نشتی، روغن شیری رنگ و کف آلود، صدای غیرعادی و ریپ زدن موتور، دود سفید رنگ مداوم، تر شدن شمع، افزایش فشار لوله‌های آب رادیاتور یا حباب در منبع انبساط حتما به مکانیک مراجعه کنید تا از سلامت واشر سر سیلندر مطمئن شوید.

برندهای مختلف داخلی و خارجی واشر سر سیلندر مناسب خودروهای معمول در جاده‌های ایران را تولید می‌کنند. از بین برندهای معتبر ایرانی می‌توان به ایساکو، سایپا یدک، طوس واشر، گلدن مک اشاره کرد. برندهای کیک و الدورا از ترکیه، میلور از فرانسه و آیس از کره نیز جزو برندهای معتبر خارجی تولیدکننده واشر سر سلیندر در بازار ایران به حساب می‌آیند.

پرسش های متداول در مورد علائم نیم سوز شدن واشر سر سیلندر